Voor een goede ordening van markten in de gezondheidszorg is het belangrijk dat marktwerking en overheidsingrijpen hand in hand gaan. Vrije marktwerking is louter een theoretisch ideaalbeeld. Dat stelt prof. dr. Marco Varkevisser in zijn oratie over marktordening in de gezondheidszorg. Op zoek naar de juiste balans pleit hij onder andere voor strikte handhaving van de regels voor eerlijke concurrentie, meer ruimte voor zorgverzekeraars bij de vergoeding van niet-gecontracteerde zorg en het onder voorwaarden toestaan van winstuitkering door ziekenhuizen. Dit meldt Erasmus School of Health Policy & Management.
In Nederland wordt voor de afstemming van vraag en aanbod van zorg niet langer vertrouwd op gedetailleerde aanbod- en prijsregulering door de overheid, maar wordt gebruikgemaakt van marktprikkels. Onderlinge concurrentie speelt een steeds belangrijkere rol. Marktwerking is een middel om te komen tot betere zorg tegen de juist prijs. Echter is de zorg geen gewone markt en is marktwerking hier dan ook geen wondermiddel tegen alle kwalen, zegt Varkevisser.
Marktordening in de zorg is niet eenvoudig
“Soms is marktwerking het juiste medicijn en soms ook niet. Helaas is strakke regulering van de gezondheidszorg evenmin zonder problemen”, aldus de nieuwe hoogleraar. Marktordening in de zorg is dus verre van eenvoudig. “Er is sprake van een complexe zoektocht naar de juiste balans tussen marktwerking en overheidsingrijpen. Deze sluiten elkaar niet uit, maar dienen hand in hand te gaan.”
Actuele beleidsthema's
In het Nederlandse zorgstelsel is daarom gekozen voor gereguleerde marktwerking. Vanuit dat perspectief staat Varkevisser stil bij drie actuele beleidsthema’s: toezicht op ziekenhuisfusies, beïnvloeding van keuzegedrag door zorgverzekeraars en faillissementen en winstuitkering. De hoogleraar vindt bijvoorbeeld dat de mededingingsautoriteit in de afgelopen 15 jaar bij een flink aantal ziekenhuisfusies het licht te gemakkelijk op groen zette. Het keuze gedrag van verzekerden moet beïnvloed kunnen worden door zorgverzekeraars, bijvoorbeeld via een lagere vergoeding van niet-gecontracteerde zorg. En het huidige verbod op winstuitkering voor ziekenhuizen zou onder de juiste voorwaarden moeten worden losgelaten.
Door: Redactie Nationale Zorggids
