Mijn moeder was tachtig. Ze overleefde net drie tia's en stapte de tafel van de hersenscanner af, liep naar de wc en zakte ineen. Als ze in de toiletruimte was gevallen was het anders gelopen. Nu stonden er een aantal verpleegkundigen omheen dus de eerste reactie was reanimeren. Ze overleefde en lag zes weken aan de beademing. Steeds meer functies vielen uit en haar bloeddruk stuwde op tot onmenselijke hoogten. Ze wist alles, zag alles en was ziedend dat haar dit moest overkomen. Na zes weken en drie gesprekken met artsen gaven ze eindelijk toestemming haar op een natuurlijke wijze te laten sterven. Toen ik haar vertelde dat we haar los zouden koppelen werd ze eindelijk rustig. We namen intens afscheid en met een koninklijk handgebaar naar de verpleegster "Ga uw gang" gaf ze zelf aan dat het goed was. We werden gewaarschuwd dat het nog wel dagen kon duren maar zodra de slang uit haar mond was gaf ze een zucht en stierf.

Mijn vader was vierennegentig. Hij zag haast niets... hoorde slecht, liep slecht maar was verder nog gezond en genoot nog van muziek, aandacht van de mensen in het zorgcentrum en van bezoekjes van mij en mijn vrienden. Toen hij werd opgenomen met een acute urineweginfectie werd me gevraagd of mijn vader in geval van hartstilstand gereanimeerd moest worden. Ik was verbaasd over de vraag. Als iemand van vierennegentig een hartstilstand krijgt is dat (dood)normaal en een mooie snelle manier om te gaan. Dus ik zei:  "Laat 'm maar lekker gaan. Als hij sterft is het zijn tijd en als 'ie een hartaanval krijgt hoeft hij niet te lijden en is 'ie zo weg."

Tja... ze moesten het natuurlijk ook mijn vader vragen en die had geen idee van de consequenties. Hij dacht dat hij na zo'n reanimatie weer vrolijk zou opstaan en we gezellig koffie zouden drinken. "Ja hoor, ik wil nog wel even door..." gaf hij als antwoord. Toen mijn moeder tia's kreeg en naar het ziekenhuis werd gebracht zei hij: "O, gaan we dan niet op vakantie?" en toen ze in het ziekenhuis lag te sterven drong het niet goed tot hem door. Verder was hij helder maar emotionele zaken wist hij goed te blokkeren. De arts legde niets uit, de vraag was wilt u verder leven of sterven? Later hoorde ik van een verpleegster dat ze het verschrikkelijk vinden als ze een zeer oud iemand moeten reanimeren... het is vreselijk om te doen omdat ze zo broos zijn en ze worden nooit meer zoals ze waren. Ze vertelde erbij dat er soms wordt gefaked alsof ze aan het reanimeren zijn omdat ze weten wat er staat te gebeuren met de patiënt.

Waarom zijn we zo bang voor de dood? Het is net zo natuurlijk als geboren worden. Zo ben je er niet en zo ben je een baby. Wat daarvoor was of daarna komt is een mysterie, hoewel ik wel een aardig idee heb gekregen in de loop der tijd.

Inmiddels is mijn vader overleden. Hij is 95 jaar geworden en we hebben hand in hand afscheid genomen. Hij stierf aan ouderdom.