Een team onderzoekers onder leiding van de Universiteit Utrecht en het Zwitserse Paul Scherrer Institute heeft een stof ontwikkeld die zenuwcellen beschermt tegen het zeer giftige botulinetoxine. Het antigif kan mogelijk leiden tot een middel tegen de ziekte botulisme of tot bescherming tegen biologische wapens gebaseerd op het gif. Dat heeft de Universiteit Utrecht zondag bekendgemaakt.
Voor zover bekend is botulinetoxine, ook bekend onder de naam botox, de meest giftige stof die er is. Het verlamt de zenuwen die de spieren aansturen, die hierdoor verslappen. Ongeveer vijftien nanogram van de stof is voor de mens al dodelijk en het gif behoort daarom tot de meest gevaarlijke klasse biologische wapens. Het gif veroorzaakt botulisme, een zeldzame maar ernstig verlammende ziekte waaraan vooral watervogels en vissen sterven. De stof is vooral bekend onder de naam botox dat in zeer kleine hoeveelheden gebruikt wordt tegen rimpels. Ook wordt botulinetoxine therapeutisch gebruikt tegen onder andere migraine, spasticiteit en overmatig zweten.
De wetenschappers brachten de chemische structuur van botulinetoxine en zijn receptor in kaart. Met deze kennis ontwikkelden ze een stof die de werking van de toxine remt. In het Utrechtse lab is vervolgens de werkzaamheid van deze stof getest op gekweekte zenuwcellen. Hoogleraar celbiologie Casper Hoogenraad, die een deel van het onderzoek leidde, spreekt van een doorbraak. Volgens hem kan het antigif gebruikt worden in de ontwikkeling van een middel tegen de verlammingsziekte botulisme.
Een artikel over de vondst van de Utrechtse wetenschappers is zondag verschenen in het wetenschappelijke tijdschrift Nature.
© Nationale Zorggids
