55.000 van de ruim 97.000 mensen die op de wachtlijst voor geestelijke gezondheidszorg (ggz) wachten, staan er langer op dan de maximaal toegestane wachttijd. Zeker de helft van de langdurig wachtenden heeft complexe psychische problemen die direct aandacht nodig hebben. Belangenbehartigers vinden het onacceptabel dat zoveel mensen moeten wachten op noodzakelijke zorg. MIND, de Nederlandse ggz, NVvP en het NIP eisen nu actie van zorgverzekeraars door meer ggz in te kopen en actie van de overheid door het borgen van genoeg behandelplekken, betere triage en financiering van het verkennend gesprek. Ook moet er meer geïnvesteerd worden in het behouden en opleiden van ggz-professionals op de personeelstekorten op te lossen. Dit melden de belangenbehartigers.
Zorgverzekeraars moeten meer geestelijke gezondheidszorg inkopen om aan de vraag te voldoen en hun zorgplicht na te komen, zeggen MIND, de Nederlandse ggz, NVvP en het NIP. Een groot probleem is dat veel aanbieders van ggz wel aan de kwaliteitseisen voldoen, maar desondanks geen contract hebben. Dit moet worden afgedwongen door de rol en eventueel het instrumentarium van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZA) te versterken. Dit maakt vooral ingrijpen bij het niet nakomen van de zorgplicht mogelijk.
Vraag en aanbod op elkaar afstemmen
Ook is het nodig om vraag en aanbod in de ggz beter op elkaar af te stemmen. Er is nu namelijk meer vraag naar complexe ggz-behandelplekken dan er ruimte voor is. De organisaties willen bescherming en structurele bekostiging van dit aanbod, bijvoorbeeld op basis van beschikbaarheid. Dit vermindert namelijk de huidige afhankelijkheid van het individuele inkoopbeleid van zorgverzekeraars.
Verkennend gesprek financieren
De vier organisaties pleiten ook voor betere en snellere begeleiding naar de juist vorm van zorg en ondersteuning. Deels moet daarbij gekeken worden naar mogelijk hulp en steun uit het sociaal domein, als de zorgvraag dat toelaat. Hiermee wordt de schaarse ggz alleen gebruikt voor mensen die deze het hardst nodig hebben. De triage moet dus verbeteren, bijvoorbeeld door financiering van het verkennend gesprek of de herstelondersteunende intake.
Personeelstekorten oplossen
Dan is er nog een langetermijnoptie waar MIND, de Nederlandse ggz, NVvP en het NIP aandacht voor vragen, en dat is investeren in het opleiden en behouden van ggz-personeel. Op dit moment is slechts de helft van de opleidingsplekken die het Capaciteitsorgaan nodig acht toegekend. Gevolg is dat de uitstroom hoger is dan de instroom. Behoud van ggz-professionals is ook alleen mogelijk als de administratiedruk drastisch vermindert, zodat zij meer tijd overhouden voor hun patiënt. “Meer autonomie, minder werkdruk, gepaste beloning en minder administratie zal meer ggz-professionals behouden voor het vak en zo het ggz-aanbod in stand houden”, aldus de organisaties.
Door: Nationale Zorggids / Johanne Levinsky
