Momenteel zijn er tientallen gezondheids-apps rondom de menstruele cyclus die het leven van vrouwen iets makkelijk moeten maken. Ook is er recent een zelfafnametest voor baarmoederhalskanker op de markt uitgebracht, waarbij een bezoek aan de dokter voor een uitstrijkje niet meer nodig is. Toch kan er nog veel worden verbeterd om de medische wereld toegankelijker te maken voor vrouwspecifieke zorg. Dit meldt het Rathenau Instituut.
Terwijl het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker essentieel is om de ziekte te voorkomen, daalt het percentage vrouwen dat deelneemt al jaren. Een uitstrijkje is namelijk erg vervelend, maar met de komst van de zelftest kan dit gedaan worden in een vertrouwde omgeving. Hierbij helpen technologische ontwikkelingen om drempels weg te nemen.
Echter is er veel in de medische wereld gebaseerd op het mannenlijf, blijkt uit recent onderzoek van het Rathenau Instituut. Zo hebben vrouwen vaker last van bijwerkingen door medicijnen en behandelingen dan mannen, en worden diagnoses worden bij hen laat of niet gesteld. Ook is er nog veel onbekend over vrouwspecifieke aandoeningen en ziektes die bij vrouwen tot andere symptomen leiden dan bij mannen, zoals hart- en vaatziekten. Dit komt vooral door het feit dat artsen historisch gezien mannen waren en waarbij het mannenlijf tot vrij recent de norm.
Genderongelijkheid is overal in de zorg te signaleren: in behandelprotocollen, medische data en in technologie. Zo is de eendenbek, die gebruikt wordt voor een uitstrijkje, al eeuwenlang nauwelijks veranderd en voor velen pijnlijk. Dit is één van de voorbeelden die weinig rekening houdt met vrouwen.
Vrouwelijke technologieontwikkelaars en investeerders
Het Rathenau-onderzoek werd uitgevoerd nadat het bleek dat er een exponentiële groei was van ‘FemTech’: apps, producten en diensten gericht op de gezondheid en het welzijn van vrouwen. Naast de menstruatie apps zijn er ook bloedtestapparaatjes die inzicht geven in de vruchtbaarheid. De FemTech markt is niet alleen gericht op de consument, maar ook op de zorg. Zo is er een nieuwe scantechniek (MRI) die specifiek de kleine vaatjes rondom het hart onderzoekt, de plek waar hartproblemen bij vrouwen vaak plaatsvinden.
Hieruit blijkt dat er toch meer aandacht komt voor de gezondheid van vrouwen door onderzoekers, ontwikkelaars en investeerders. Ook is het een teken van emancipatie, omdat het toch vooral vrouwelijke technologieontwikkelaars en investeerders zijn die de FemTech revolutie leiden.
Toch zijn de technologische ontwikkelingen nog steeds niet genoeg om de gezondheidskloof met mannen te overbruggen. Eerst moet de genderongelijkheid in de basis van de zorg worden aangepakt, een verandering die door de overheid actief aangepakt moet worden.
De basis
Zo wordt de technologie die gebruikt wordt voor mammografie of hartonderzoek niet zomaar vervangen door nieuwe apparaten die minder pijnlijk zij of beter aangepast zijn op het vrouwenlichaam, omdat dat te duur en ingewikkeld zou zijn. Ook is er veel minder data beschikbaar over vrouwengezondheid dan over die van mannen. Terwijl de Europese regelgeving sinds 2022 zegt dat klinisch onderzoek een afspiegeling moet zijn van alle patiënten, is de data-achterstand over het vrouwenlichaam nog steeds niet ingehaald.
Dus het blijkt dat het dichten van de gezondheidskloof toch niet zo makkelijk is. Het is essentieel dat de zorg meer wordt aanpast op vrouwen, zelfs als dit niet automatisch past bij efficiëntere gezondheidszorg. Om de achterstand in te halen van vrouwen in het huidige zorgsysteem, moet er voorrang worden gegeven aan vrouwengezondheid in beleid, gezondheidsdiensten en onderzoek.
Door: Nationale Zorggids / Marian van Reesch
