De communicatie over stralingsongevallen en het verstrekken van jodiumtabletten is effectiever als het aansluit bij wat mensen willen weten en de beelden die bij hen leven. Mensen hebben behoefte aan informatie over de gezondheidseffecten van een stralingsongeval en beschermende maatregelen, zoals wie wanneer jodiumtabletten moeten innemen. Dit zijn aandachtspunten bij communicatie over stralingsongevallen en het verspreiden van jodiumtabletten. Dat meldt RIVM.
Anders dan deskundigen, verwachten de meeste mensen bij een stralingsongeval veel sterfgevallen en misvormingen, zelfs op grote afstand. Deskundigen verwachten bij een zwaar kernongeval alleen relatief dichtbij een kerncentrale, tot ongeveer 100 kilometer, gevaarlijke hoeveelheden radioactieve stoffen in de leefomgeving. Directe sterfgevallen en misvormingen zijn heel zeldzaam, dichtbij én veraf van een kerncentrale.
Bij een stralingsongeval komen vooral radioactief jodium en cesium vrij. Als er radioactief jodium vrijkomt bij een stralingsongeval, hebben vooral kinderen na inademing een groter risico op schildklierkanker. Door op het juiste moment jodiumtabletten in te nemen, kan de schildklier minder radioactief jodium opnemen waardoor de kans op schildklierkanker sterk verkleint. Daarnaast kan psychosociale ontwrichting effecten op de gezondheid hebben. Bijvoorbeeld angst voor straling, stress, en gevoelens van ontheemding als gevolg van evacuatie.
De meeste mensen weten dat de kans op een stralingsongeval zeer klein is. Maar áls het zou voorkomen, dan weten de meesten weinig over beschermingsmaatregelen. Velen denken bijvoorbeeld dat direct vertrekken naar een veilig gebied de beste maatregel is, maar afhankelijk van de situatie kan schuilen volstaan of zelfs beter zijn. Als het gaat om de maatregel innemen van jodiumtabletten, blijkt het voor veel mensen onduidelijk wie de jodiumtabletten moeten innemen, waarom en op welk moment ze dat moeten doen.
In 2014 heeft Nederland de preparatiezones voor stralingsincidenten aangepast zodat deze aansluiten bij België en Duitsland. Preparatiezones zijn zones waarin maatregelen zoals evacuatie, schuilen en de verspreiding van jodiumtabletten worden voorbereid. De resultaten van dit onderzoek worden gebruikt om de communicatie vorm te geven bij het plan voor het verspreiden van jodiumtabletten door het ministerie van Volksgezondheid.
Door: Redactie Nationale Zorggids
