Ouderen in Nederland vormen een groep mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden. Dit betekent dat ze moeite hebben met het vinden, begrijpen en toepassen van gezondheidsinformatie. Volgens onderzoek van het Nivel is dit een belangrijke oorzaak van slechtere gezondheidsuitkomsten bij deze groep. Mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden, waaronder ouderen, hebben vaker last van chronische ziekten en zijn afhankelijker van zorg. Ook nemen ze minder vaak deel aan preventieve gezondheidsprogramma’s, zoals kankerscreenings en vaccinatiecampagnes, wat de gezondheidsrisico’s verder vergroot. Dit meldt het Nivel.
Informatievoorziening speelt een grote rol in de toegankelijkheid van zorg voor ouderen, laaggeletterden, migranten en mensen met een laag opleidingsniveau of beperkte digitale vaardigheden. Veel gezondheidsinformatie is echter te ingewikkeld of sluit niet aan bij hun digitale en cognitieve vaardigheden. Ouderen hebben vaak een voorkeur voor visuele en eenvoudig geschreven informatie, zoals folders met afbeeldingen en video's, in plaats van uitgebreide teksten of digitale middelen.
Keuzes
De complexiteit van het zorgsysteem maakt het daarnaast voor deze doelgroep lastig om de juiste zorg te vinden en keuzes te maken over hun gezondheid. Dit leidt tot een grotere behoefte aan maatwerk, zoals eenvoudigere communicatie en betere ondersteuning in zelfmanagement en medicatiegebruik. Zorgverleners kunnen hierbij helpen door methodieken te gebruiken zoals de "terugvraagmethode", waarbij gecontroleerd wordt of de patiënt de gegeven informatie goed heeft begrepen.
Meer maatwerk
Dit vraagt om structureel beleid binnen de zorg dat beter aansluit op de behoeftes van ouderen met beperkte gezondheidsvaardigheden. Alleen door zorg te vereenvoudigen en meer persoonlijke ondersteuning te bieden, kunnen we deze groep beter helpen en gezondheidsverschillen verkleinen. En zo heeft iedere subgroep een eigen ondersteuningsvraag om zich wegwijs te maken in het zorglandschap.
Door: Nationale Zorggids / Johanne Levinsky
