Ouderdom zorgt voor fysieke ongemakken en heeft gevolgen voor de mentale vermogens van mensen, oftewel hun cognitieve vaardigheden. Wat betekent dat voor het vermogen om via taal te communiceren? Dat heeft La Roi onderzocht voor haar promotie aan de RUG.

Ervaring versus verwerking

Veel uitdrukkingen kunnen zowel letterlijk als figuurlijk begrepen worden. Tegen de lamp lopen kun je interpreteren als ‘tegen een lamp aan botsen’. Maar iedereen met gemiddelde kennis van het Nederlands begrijpt dat het doorgaans ‘gepakt worden’ betekent.  vertelt La Roi. "De kennis van uitdrukkingen neemt toe met de jaren, maar hun verwerking hangt deels af van cognitieve vaardigheden, die juist achteruitgaan bij het ouder worden."

Veertigplussers trager in onderdrukken letterlijke betekenis

Uit La Roi’s onderzoek blijkt dat volwassenen al vanaf veertig jaar trager worden in het onderdrukken van de letterlijke betekenissen van uitdrukkingen, wat nodig is om hun figuurlijke betekenis naar boven te halen. Bovendien bleken ouderen langzamer dan jongvolwassenen in het activeren van de figuurlijke betekenis van uitdrukkingen.

Broodnodig

Volgens La Roi voorziet haar onderzoek in een behoefte. "Er is veel onderzoek gedaan naar de effecten van veroudering op bijvoorbeeld geheugen. Maar er is nog weinig bekend over de manier waarop taalvaardigheden veranderen. Dit vormt een belangrijke nulmeting voor verder onderzoek naar cognitieve veroudering door ouderdomsziektes als dementie. En nu blijkt dat de effecten van cognitieve veroudering op taalverwerking al rond de leeftijd van veertig beginnen is het belangrijk om ook volwassenen van middelbare leeftijd mee te nemen in zulk onderzoek."

Door: Nationale Zorggids