UMCG start onderzoek naar effecten medicinale cannabisolie bij EB-patiënten

Het UMCG is gestart met een onderzoek naar het effect van medicinale cannabisolie (CBM olie) bij patiënten met Epidermolysis Bullosa (EB). EB is een ernstige erfelijke blaarziekte die gepaard gaat met hevige pijn, chronische wonden en littekens. Er is geen remedie voor EB en de huidige pijnbestrijding is niet voldoende. Met deze studie willen hoofdonderzoekers dr. Marieke Bolling en prof. dr. André Wolff binnen een jaar vaststellen of CBM olie invloed heeft op de pijnervaring van deze patiënten. Dat meldt het UMCG. 

Hoofdonderzoeker en dermatoloog Bolling: “Wat wij als artsen tot onze beschikking hebben om pijn bij EB-patiënten te bestrijden, is eigenlijk niet voldoende. De pijn begint bij de geboorte en duurt een leven lang omdat de blaren en wonden blijven komen. Er is geen remedie. Veel pijninterventies zijn niet bedoeld om jarenlang te gebruiken, maar helaas is dat wél nodig voor EB-patiënten.”

Het onderzoek richt zich uitsluitend op het ervaren van pijn en niet op blaarvorming. Het gaat niet alleen om wond- en verzorgingspijn, maar ook om pijn die op verschillende plaatsen in het lichaam kan optreden zonder altijd anatomisch verklaard te kunnen worden. Pijnbestrijding is voor EB-patiënten cruciaal. André Wolff,  anesthesioloog-pijnspecialist: “Pijn heeft vaak een negatieve invloed op de mentale toestand, het gedrag en de interactie van mensen met de mensen om hen heen. Mensen zijn vaak angstig, depressief of arbeidsongeschikt en raken sociaal geïsoleerd.”

Cannabinoïd gebaseerde medicijnolie

Uit dit onderzoek moet blijken of CBM olie een verschil kan maken en effectief is bij EB-patiënten met pijn. Wolff: ‘Tot nu toe is dat nog niet duidelijk. De onderzoeken naar het effect van cannabinoïden op andere pijnsyndromen zijn niet altijd sluitend.” Met dit onderzoek willen Marieke Bolling, André Wolff en initiatiefnemer Nic Schräder binnen een jaar vaststellen of CBM olie invloed heeft op de pijnervaring van EB-patiënten.

Voor het onderzoek wordt gebruik gemaakt van CBM olie bestaande uit de werkstoffen (cannabinoïden) THC en CBD. Schräder: “Uit de literatuur en klinisch ervaring blijkt dat CBD de nadelige bijwerkingen, zoals sufheid, van THC onderdrukt. Daarom is de combinatie van werkstoffen essentieel” Deze CBM olie bevat 10 procent THC en 5 procent CBD en is bereid door de Nederlandse Transvaal Apotheek. Hierbij worden de gestandaardiseerde plantenrassen, Bedrocan® en Bedrolite®, gebruikt als grondstof voor de olie. Omdat er een groot verschil is in hoe patiënten op de werkstoffen reageren, bestaat geen standaard dosis, waardoor patiënten de dosis moeten opbouwen tot het gewenste effect bereikt is.

Pijnbeleving objectief vaststellen

Het blijft voor de wetenschap moeilijk om iemands pijnbeleving objectief vast te stellen. Hiervoor wordt vaak een schaal van 0-10 gebruikt, maar de uitkomst, hoewel belangrijk, is nog steeds een subjectieve score. Een nieuwe manier om pijn op objectieve wijze te meten is het gebruik van een functionele MRI (fMRI). fMRI maakt een 3D-beeld van de hersenen. De gebieden en de hersenconnectiviteit, die verantwoordelijk zijn voor het verwerken van pijn, worden zichtbaar. drs. Nic Schräder: “Dit geeft ons voor het eerst een beeld van hoe het pijncircuit eruitziet bij EB-patiënten voor en na behandeling waarbij cannabinoïd werkstoffen in het centrale zenuwstelsel aansluiten. We doen deze scans naast de zelfgerapporteerde pijnscores van de patiënt. Als je al die gegevens naast elkaar legt, zou je een beter beeld moeten krijgen van de pijnervaring.” De financiële middelen voor het onderzoek zijn onder meer verkregen van de patiëntenorganisatie DEBRA-UK.

Cross-over studie

Voor het onderzoek is gekozen voor een cross-over studie. Hierbij krijgt de deelnemer zowel de CBM olie als de placebo (nepmiddel) toegediend in verschillende volgordes. Er is dus geen aparte controlegroep nodig. Schräder, “Er is een beperkt aantal patiënten met EB die kunnen en willen deelnemen, en die voldoen aan de strikte criteria voor deelname.” In Nederland zijn er ongeveer 500 patiënten met EB, van wie 90 procent onder behandeling in het UMCG bij het Centrum voor Blaarziekten. Minimaal zestien patiënten zullen worden geselecteerd om deel te nemen aan het onderzoek.

Cannabis een veelgebruikt middel bij EB-patienten

Het idee voor het onderzoek ontstond in 2014. Nic Schräder raakte als student geneeskunde bij het onderwerp betrokken. “Ik ging naar de huizen van EB-patiënten voor een kleinschalig wondonderzoek om een nieuw soort verband te testen. Tijdens deze bezoeken kwam steeds naar voren dat deze mensen cannabis gebruikten om pijn te behandelen. Het werd ingenomen als thee of in een gebak, geïnhaleerd in een joint of een verdamper, maar ook op en rondom de wond zelf.” Zijn interesse was gewekt en leidde uiteindelijk tot deze studie.

Tweede onderzoek effecten CBM-olie UMCG

Dit onderzoek is het tweede onderzoek in het UMCG naar de effecten van CBM olie. Er zijn veel variabelen als je onderzoek doet met cannabis; welke toedieningsvorm moet je onderzoeken, welke cannabinoïde samenstelling past bij het ziektebeeld, welke dosering is de juiste en welke effecten wil je zo betrouwbaar mogelijk meten. Door andere specialisten uit het UMCG en het Duitse Oldenburg te betrekken, is het team er in geslaagd een ethisch verantwoord en gedegen onderzoeksprotocol op te stellen.

Door: Nationale Zorggids