NZG Geboortezorg: kinderwens en vruchtbaarheid
Kinderwens
Vrouwen met een kinderwens kunnen voor advies en informatie terecht bij de huisarts, verloskundige of gynaecoloog. Veel huisartsen en verloskundigen houden kinderwensspreekuren voor preventieve voorlichting, advies en eventuele vragen over zwangerschap. De huisarts of verloskundige zal alle factoren bespreken die van belang zijn voor een gezonde zwangerschap, zoals familieachtergrond, erfelijkheidsfactoren, ziekten en aandoeningen, inentingen, eerdere zwangerschappen, menstruatiecyclus, medicijnen en leefstijl. Aan de hand van dit gesprek kunnen eventuele risico's van een zwangerschap worden ingeschat. De verloskundige of huisarts kan doorverwijzen naar een specialist als het vermoeden bestaat dat er risico's aan een zwangerschap kleven.
Ongeveer 80 tot 90 procent van de vrouwen met een kinderwens raakt binnen een jaar zwanger. Voor vrouwen die na een jaar proberen nog niet zwanger zijn, is het verstandig om een afspraak te maken met de huisarts of verloskundige. Als deze geen oorzaak kan vinden voor het uitblijven van een zwangerschap, volgt een doorverwijzing naar de gynaecoloog of fertiliteitsspecialist in het ziekenhuis. De gynaecoloog of specialist zal na onderzoek een passende behandeling zoeken om vruchtbaarheidsproblemen op te lossen.
Vruchtbaarheid en fertiliteitsbehandelingen
Voor vruchtbaarheidsproblemen zijn verschillende medische behandelingen mogelijk om toch zwanger te worden. Als bij de vrouw een hormoonafwijking geconstateerd is, kan zij behandeld worden met (kunstmatige) hormonen om de eisprong op te wekken. Deze hormoonbehandeling wordt ovulatie-inductie genoemd. Andere mogelijkheden zijn kunstmatige inseminatie met zaad van de eigen partner of met donorzaad en in vitro fertilisatie (IVF).
Bij kunstmatige inseminatie worden zaadcellen op het juiste moment bij de vrouw ingebracht om de kans op een zwangerschap te vergroten. Deze behandeling wordt veelal toegepast wanneer de zaadkwaliteit van de man onvoldoende is, als de vrouw antistoffen aanmaakt tegen sperma of als er sprake is van onverklaarde onvruchtbaarheid. Ook alleenstaande vrouwen en lesbische paren kunnen kiezen voor kunstmatige inseminatie.
Bij IVF vindt de bevruchting van de eicel van de vrouw buiten het lichaam plaats. In een laboratorium worden eicel en zaadcel samengebracht. Het embryo dat hieruit ontstaat wordt in de baarmoeder van de vrouw geplaatst. Een IVF-behandeling wordt alleen uitgevoerd als daar een medische indicatie voor is. Er moet dan sprake zijn van medische complicaties zoals problemen met de eileiders, endometriose (wanneer het baarmoederslijmvlies zich buiten de baarmoeder bevindt), niet te herstellen sterilisatie van de vrouw, verminderde zaadkwaliteit bij de man of onverklaarde onvruchtbaarheid. Ook de persoonlijke situatie van de vrouw en haar partner speelt mee, zoals leeftijd en hoe lang al geprobeerd wordt om zwanger te worden.
Vruchtbaarheidsproblemen bij de man hebben vaak met de kwaliteit van het sperma te maken. De mogelijke vruchtbaarheidsbehandelingen daarvoor zijn MESA, PESA en TESE. Bij deze behandelingen worden zaadcellen van de man chirurgisch weggenomen voor kunstmatige inseminatie of IVF.
© Nationale Zorggids