Er waren al zo’n 20 miljoen AstraZeneca-prikken toegediend in de Europese Unie, IJsland, Liechtenstein, Noorwegen en het Verenigd Koninkrijk, toen twee weken geleden een paar Europese landen tromboseklachten in combinatie met een verlaagd aantal bloedplaatjes bij zes gevaccineerden meldden. Inmiddels zijn er op deze 20 miljoen 25 gevallen van mensen gemeld. Er zijn enkele tientallen meldingen gedaan over trombose na een prik met het coronavaccin. Kijk je naar trombose gerelateerd aan het gebruik van de anticonceptiepil, dan liggen de verhouding beduidend anders.

Maar eerst: om welke soorten pillen gaat het?

In de anticonceptiepil zitten twee hormonen: oestrogeen en progestageen. Daarom heet deze pil ook wel de combinatiepil. Ook de anticonceptiering en de anticonceptiepleister bevatten deze twee hormonen. Wie de combinatiepil, de ring of pleister gebruikt, heeft een kleine kans op trombose. De kans op trombose is groter tijdens de zwangerschap of in de eerste zes weken na de bevalling. 

Microgynon 30

Er zijn veel verschillende combinatiepillen met twee hormonen. Bij de meest gebruikte pil, met daarin ethinylestradiol en levonorgestrel, krijgen 5 tot 7 van de 10.000 vrouwen per jaar trombose. Deze pil wordt verkocht zonder merknaam of onder de merknamen Microgynon 30 of Stediril 30. Andere combinatiepillen geven een soortgelijk risico, met variaties van 8 tot 11 van de 10.000 vrouwen of 9 tot 12 van de 10.000 vrouwen. Wie een anticonceptiepleister of -ring heeft, kan een even verhoogd risico verwachten. Concreet betekent dit bijvoorbeeld voor meisjes van 15 jaar dat zij een kans hebben van 1 op de 10.000 om trombose te ontwikkelen zonder pil en 4 op de 10.000 mét pil.

Vrouwen hebben meer kans op trombose als ze eerder trombose hebben gehad, een erfelijke afwijking hebben waardoor het bloed sneller stolt, als ze net bevallen of geopereerd zijn of als ze ouder dan 35 jaar zijn.

Professor gynaecologie Johan Verhaeghe van UZ Lueven legt uit: “Gemiddeld geeft de pil inderdaad drie tot vier keer meer kans op een trombose.” Maar, zegt hij: “Als je niet rookt, geen obees bent of bloedklonters in de familie hebt, hoef je je over de pil in principe geen zorgen te maken.”

AstraZeneca en trombose

De verschillen met het AstraZeneca zijn groot. Het Europees Geneesmiddelenagentschap oordeelde op 19 maart dat de voordelen van het coronavaccin groter zijn dan de mogelijke risico’s. Het vaccin wordt volgens het agentschap niet geassocieerd met een verhoging van het algehele risico op bloedstolsels. Het kan mogelijk wel in verband worden gebracht met zeer zeldzame gevallen van bloedstolsel die gepaard zijn met trombocytopenie (laag aantal bloedplaatjes). Die zijn vooral gezien bij vrouwen jonger dan 55 jaar.

Wie loopt een groter risico?

Volgens de autoriteiten is er geen direct verband tussen AstraZeneca en de zeldzame bijwerkingen. En al zou die er wel zijn, dan zou het gaan om x aantal op één miljoen. Dan lopen vrouwen met een risico van 5 tot 7 op de 10.000 een groter risico wanneer zij de pil slikken.

Door: Nationale Zorggids
Bronnen: Rijksoverheid, College ter Beoordeling van Geneesmiddelen, RIVM, ANP