Hoe langer de zwangerschapsduur, hoe groter het hersenvolume van de baby. Ook als de zwangerschap voldragen is. Dat blijkt uit onderzoek van Generation R van het Erasmus MC dat vandaag is gepubliceerd in JAMA Pediatrics. “We zien het aantal inleidingen van de bevalling in Nederland toenemen. Dit onderzoek pleit ervoor om hier voorzichtig mee te zijn”, aldus hoofonderzoeker dr. Hanan El Marroun. Het onderzoek zegt niet of, en zo ja welke nadelige gevolgen dit heeft voor het kind, maar wel dat de hersenontwikkeling nog tot de laatste dagen van de zwangerschap doorgaat. Dit meldt het Eramus MC.
Hoofdonderzoeker en hersenwetenschapper dr. Hanan El Marroun: “Uit het onderzoekt blijkt dat tot de laatste dagen van de zwangerschap nog veel gebeurt in de hersenontwikkeling van het kind. Iedere week telt. Vanzelfsprekend zijn inleidingen en keizersneden goed en belangrijk als er medische complicaties zijn, maar we hopen dat als dit niet persé nodig is, artsen en ziekenhuizen deze nieuwe kennis meenemen bij het nemen van medische beslissingen. Nu wordt vooral gekeken naar het moment zelf, maar wat het op lange termijn kan betekenen is minstens zo belangrijk.”
Toename geplande keizensneden
Hoogleraar dr. Henning Tiemeier is één van de onderzoekers en aangesloten bij Harvard School of Public Health: “Wereldwijd is er een toename van het aantal geplande keizersneden. De keuze voor een keizersnede wordt niet altijd alleen op grond van medische criteria bepaald en soms is dus een keizersnee niet persé nodig. In Nederland is deze ontwikkeling veel minder erg, maar in Zuid-Amerikaanse landen liggen de percentages veel hoger. De discussie is al een tijdje gaande, maar dit is het beste bewijs tot nu toe: een langere zwangerschapsduur heeft invloed op het hersenvolume van het kind.”
Generation R Studie
Het onderzoek is uitgevoerd in een grootschalig bevolkingsonderzoek in Rotterdam, de ‘Generation R Studie’. Hierin wordt de hersenontwikkeling van ruim 3.000 kinderen vanaf de vroege zwangerschap tot in de tienertijd gevolgd. Met een termijnecho aan het begin van de zwangerschap is vastgesteld hoe lang moeders zwanger waren en bij de geboorte werd de totale zwangerschapsduur berekend. Tien jaar later ondergingen de kinderen een hersenscan, waarbij het brein in kaart werd gebracht.
Grotere breinvolumes bij langere zwangerschapsduur
Uit het onderzoek blijkt dat zwangerschapsduur een recht evenredig (ofwel lineair) verband heeft met het hersenvolume. Dat wil zeggen: iedere week die het kind langer doorbracht in de baarmoeder leidde tot grotere breinvolumes gemeten op de leeftijd van 10 jaar. De studie toont ook aan dat een langere zwangerschapsduur gerelateerd was aan een toename van het oppervlak van de hersenschors en hersenschorsplooiing, maar niet aan de dikte van de hersenschors. Dat komt waarschijnlijk doordat de dikte van de hersenschors vroeg in de zwangerschap bepaald wordt.
Samengevat: een langere zwangerschapsduur, tussen 37 en 42 weken, is gerelateerd aan grotere hersenvolumes, een groter oppervlak en meer plooiing van de hersenschors op 10-jarige leeftijd van het kind. Uit deze resultaten kan geconcludeerd worden dat de zwangerschapsduur, ook in de laatste weken van de zwangerschap, belangrijk kan zijn voor hersenontwikkeling op de lange termijn.
Vervolgstudie
Wat de gevolgen van een net iets vroegere geboorte op lange termijn voor de hersenfunctie zijn, is in deze studie niet meegenomen en moet nog worden onderzocht. Ook moet worden nagegaan of het verband tussen zwangerschapsduur en hersenontwikkeling oorzakelijk (causaal) is. Daarnaast is het belangrijk in een vervolgstudie uit te zoeken of later geplande keizersneden (dichter bij de uitgerekende datum) versus normaal geplande keizersneden tot een gunstigere hersenontwikkeling leidt, zodat op de lange termijn ziekenhuisbeleid aangepast kan worden.
Door: Nationale Zorggids
