De techniek waarmee in het laboratorium zaad- en eicellen gemaakt kunnen worden (IVG) belooft in theorie dat iedereen een genetisch eigen kind kan krijgen, ook als dat niet op de natuurlijke manier kan. Naast de technische haken en ogen die er nog zijn, kleven hieraan ook de nodige ethische vragen. Welke risico’s zijn er bijvoorbeeld voor de gezondheid en het welzijn van kinderen die met IVG worden verwekt? Wat doet het met een kind om genetisch verwant te zijn aan slechts één ouder, of juist aan drie of meer ouders? Het Centrum voor Ethiek en Gezondheid (CEG) roept op tot discussie over deze nieuwe technologie. Dat meldt het CEG.
Met in-vitrogametogenese wordt het mogelijk om geslachtscellen te maken uit embryonale stamcellen of uit gewone lichaamscellen. Nu gaat het nog om dierproeven, maar volgens onderzoekers is het slechts een kwestie van tijd voordat een doorbraak bij mensen te verwachten is.
Deze technologie kan niet alleen een uitkomst zijn voor paren met vruchtbaarheidsproblemen, maar biedt ook homoparen en vrouwen na de overgang de kans een genetisch eigen kind te krijgen en maakt zelfs solo- of juist multi-ouderschap mogelijk. Daarnaast kan IVG paren die een verhoogde kans hebben op een kind met een genetische afwijking helpen om een gezond kind te krijgen. Als het technisch mogelijk wordt om een genetisch eigen kind te krijgen, kan de vraag daarnaar groter worden. Het is van belang te onderzoeken of dan niet de impliciete boodschap ontstaat dat genetisch ouderschap het beste type ouderschap is. Zullen wensouders nog tevreden zijn met andere voortplantingsmogelijkheden, bijvoorbeeld met behulp van een eicel- of zaaddonor?
De belangen van genetisch ouderschap zullen afgewogen moeten worden tegen andere belangen, zoals risico’s voor de gezondheid en het welzijn van het kind. Een belangrijke vraag is ook in hoeverre het gerechtvaardigd is om embryo’s te kweken voor de verschillende toepassingen van IVG. De Embryowet laat onderzoek met speciaal daarvoor gekweekte embryo’s slechts toe als er sprake is van een zwaarwegend belang. Is dit alleen het geval bij paren met vruchtbaarheidsproblemen of geldt dit ook bij bijvoorbeeld postmenopauzale vrouwen en alleenstaanden of meerouderparen?
Het CEG is een samenwerkingsverband van de Gezondheidsraad en de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving.
Door: Redactie Nationale Zorggids
