Het onderzoek naar de effecten van ondervoeding tijdens de zwangerschap is twintig jaar geleden gestart nadat de medische gegevens werden gevonden van een groep zwangere vrouwen, die in de strenge winter van 1944-1945 onder controle stonden in het Wilhelmina Gasthuis in Amsterdam. Voor het zogenoemde Hongerwinteronderzoek van het AMC werden honderden kinderen van deze moeders opgespoord.

AMC-onderzoeker Tessa Roseboom: 'Wij veronderstelden altijd dat de baby’s die tijdens de Hongerwinter werden geboren het slecht deden. Maar dat blijkt niet zo te zijn. Ze zaten ver onder het geboortegewicht, maar dat hebben ze later weer ingehaald. De eerste cruciale weken van de zwangerschap had hun moeder nog goed te eten gehad.' Het zijn juist de kinderen die werden verwekt in de Hongerwinter die daar blijvende gevolgen van ondervinden. Deze groep bleek later meer gezondheidsproblemen te hebben. Dankzij hun medewerking verkreeg men belangrijke wetenschappelijke inzichten over veel voorkomende ziekten, zoals hart- en vaatziekten, diabetes en kanker. Het onderzoek toont aan dat de basis voor deze ziekten in de baarmoeder ligt.

Volgens Rosenboom laat het onderzoek zien hoe belangrijk voeding is in het begin van de zwangerschap. In de eerste twaalf weken van de zwangerschap worden de meeste organen ontwikkeld. Als de moeder dan te weinig voeding krijgt, ontbreken volgens Roseboom de goede bouwstoffen voor die organen. De onderzoeker pleit daarom voor meer onderzoek naar ernstige  zwangerschapsmisselijkheid, waardoor vrouwen tijdens de eerste weken van hun zwangerschap veel overgeven. 'Daar werd vroeger nog wel eens lacherig over gedaan. Dan werd gezegd dat het tussen de oren zat. Nu weten we dat het niet goed is voor het ongeboren kind dat zich juist dan ontwikkelt.'

© Nationale Zorggids