Op het moment dat dit interview plaatsvindt, is het eind van Heleen Lameijers zwangerschapsverlof in zicht. Elf weken eerder is ze bevallen van haar eerste kind. Nu staat ze op het punt een paar dagen op vakantie te gaan, maar ze maakt graag tijd vrij voor een gesprek. Stilzitten is niets voor haar, dat mag duidelijk zijn.

Meer dan 40.000 volgers

Ze werkt 34 uur per week als SEH-arts in het Medisch Centrum Leeuwarden, en is daarnaast wetenschapper. “Die twee functies heb ik van het begin af aan gecombineerd”, vertelt ze. Daarnaast heeft ze een succesvol bedrijf opgericht: ze heeft online (kinder)reanimatiecursussen ontwikkeld, die ze nu verkoopt. Ook is Heleen veelgevraagd spreker en heeft ze twee boeken geschreven. De ene is een leerboek, dat gaat over probleemgeoriënteerd denken in de spoedeisende geneeskunde. In de ander, Op de spoedeisende hulp, geeft ze een inkijkje in haar dynamische leven als SEH-arts.

En dan is er nog een blog, Instagram- en LinkedIn-account, waar ze medische kennis begrijpelijk uitlegt. Vooral met dat Instagramaccount verwierf ze grote bekendheid. Inmiddels staat de teller op 43.800 volgers. Of ze ook weleens niets doet? Die vraag werpt ze zelf ook op, op de ‘Over mij’-pagina op haar website Make Science Work. “Absoluut!”, staat daar geschreven. “Ik ben dol op lekker lang tafelen en Netflixen.”

Taken combineren

“Het scheelt ook dat ik het werk goed kan combineren”, vertelt ze lachend aan de telefoon. “Als ik wetenschappelijke literatuur moet bestuderen voor een onderzoek, kijk ik meteen of ik daar ook een blog over kan schrijven. Ik moet die ingewikkelde kennis toch al vertalen in mijn eigen hoofd, dan is het een kleine moeite dat ook te doen voor mijn volgers. Zo kan ik een beetje multitasken.”

En dat gaat verder dan research voor onderzoek. Ook als ze een persoonlijke medische vraag heeft, deelt Heleen het antwoord met volgers. “Toen ik net zwanger was, wilde ik weten of ik nu wel of geen griepvaccin moest halen. Toen ben ik zelf in de literatuur gedoken en heb ik er een blog over geschreven.”

Bedreigingen en negatieve reacties

Daarbij is het allesbehalve haar doel om volgers te overtuigen wel of geen vaccin te halen. Ze wil mensen informeren, zodat ze zelf een goed onderbouwde beslissing kunnen nemen. Ten tijden van corona werd dat niet door iedereen begrepen. “Sommige mensen dachten dat ik een soort machine was die de overheid had ingesteld”, vertelt ze, nu op een ernstigere toon. “De reacties die ik toen op mijn posts kreeg, waren niet altijd even leuk.”

Zo is ze meerdere keren bedreigd en heeft ze mensen moeten blokkeren omdat ze te ver gingen. “Als iemand zo’n DM (direct message, oftewel: een privébericht, red.) naar me stuurde, deed dat wel wat met me. Het is best heftig dat iemand de tijd en moeite neemt om iets heel naars naar je te typen. Gelukkig is dat nu veel minder.”

Heleen ging altijd het gesprek aan, om mensen te laten zien dat er een echt mens achter het account zat. “Dat had niet altijd effect, maar soms wel. Het heeft tot mooie gesprekken geleid, met mensen die vragen hadden of bang waren. In het begin wás er natuurlijk ook weinig bekend over de bijwerkingen die de vaccinaties hadden bij bepaalde groepen.”

‘Wist je dat?’-woensdag

Heleen begon in 2018 met het delen van medische kennis op sociale media. De aanleiding was een gesprek met een vriendin op het terras. Ze hadden allebei last van hoofdpijn. “Ik vroeg haar of ze wel paracetamol had genomen. Bleek dat ze er maar één had geslikt. Terwijl dat weinig effect heeft als volwassen vrouw, je hebt er echt twee nodig om van je hoofdpijn af te komen. Ik vond het best gek dat ze dat niet wist. Toen ik ging rondvragen in mijn omgeving, bleek dat veel mensen geen idee hadden.”

Wie weet kon ze meer mensen leren hoe hun lichaam werkt, dacht Heleen. Dus begon ze met een ‘Wist je dat?’-woensdag en een ‘Feit & Fabel’-vrijdag op Instagram. Al snel stroomden de reacties – en volgers – binnen. De behoefte aan medische kennis in begrijpelijke taal bleek groot.

Weinig kennis over reanimatie

Veel zaken zijn voor zorgverleners logisch, maar voor het brede publiek niet. In het begin schreef Heleen ook een blog over enkelletsel. Stel dat je door je enkel bent gegaan, hoe weet je dan of je naar de dokter moet? “Als het op bepaalde plekken pijn doet, moet je een foto laten maken. Is dat niet het geval, dan kun je het beter een paar dagen aankijken. Dat scheelt weer een ziekenhuisbezoekje. Zo hoop ik mensen wat meer eigen regie te geven.”

Ook met haar online reanimatiecursussen bereikt Heleen een groot publiek. Daarmee begon ze in 2021, nadat een jonge man bij haar op de SEH terechtkwam. Hij was neergevallen in de kroeg en niemand kon hem reanimeren. “Dat was schrijnend. Er was best wat tijd verloren gegaan tussen het moment dat hij neerviel en het moment dat de ambulance hem bij ons naar binnen bracht.” De man heeft het dan ook niet overleefd.

Die avond kon Heleen niet slapen. Tijdens het scrollen op Instagram zag ze iemand die een online fotografiecursus aanbood. “Hé, dacht ik, kan ik niet zoiets opzetten voor reanimatie? Gewoon digitaal, zodat mensen de cursus gewoon vanuit huis kunnen volgen?”

President van Amerika

De cursus bestaat uit acht modules van zo’n vijftien minuten, inclusief toetsen en optionele artikelen en video’s voor extra verdieping. Inmiddels is er ook een kinderreanimatiecursus beschikbaar en wordt Heleen ondersteund door een team zzp’ers. Haar doel: heel Nederland leren reanimeren.

De ambities van ‘de Instadokter’ liegen er niet om. Heeft ze altijd zo’n duidelijke drive gehad? “Als kind wilde ik president van Amerika worden”, lacht ze. “Tot ik erachter kwam dat dat helemaal niet kon.” In de derde klas schreef ze zich stiekem in voor een LOI-opleiding tot schoonheidsspecialiste. Maar ook van die droom moest ze afscheid nemen toen haar ouders een enorme rekening op de deurmat vonden. “Ik dacht dat het heel goedkoop was, haha. En bovendien moest ik eerst mijn vwo nog afmaken.”

Goed gevoel

Tijdens het gesprek dat erop volgde, opperde haar vader geneeskunde als studierichting. Heleen: “Ik denk dat al die dingen gemeen hebben dat ik iets wilde betekenen voor andere mensen. Als schoonheidsspecialiste geef je mensen ook een goed gevoel. Ik vind het belangrijk iets terug te doen voor de maatschappij. Ik heb lang gestudeerd, en dat is voor een groot deel gefinancierd door belastinggeld. Tuurlijk heb ik hard gewerkt om hier te komen, maar daar heb ik ook de kans voor gekregen.”

Op verzoeken van bedrijven om reclame te maken, gaat Heleen zelden in. “Ik wil geloofwaardig zijn. En het moet leuk blijven. Ik schrijf alleen over onderwerpen die mijzelf ook interesseren. Als iemand me vraagt een blog te schrijven over een specifiek onderwerp, zeg ik meestal nee. Ik doe veel voor andere mensen, maar sta niet in dienst van ze.” Nu dus eerst maar even op vakantie, en nog éventjes genieten van haar verlof. 

Door: Nationale Zorggids / Bente Schreurs
Foto: Marga de Groot