Een onderzoeksteam in het Universitair Centrum voor Psychiatrie van het UMCG heeft meegedaan aan een grote internationale studie naar het effect van een eenmalige psilocybine-behandeling bij patiënten met een hardnekkige depressie. De onderzoekers ontdekten dat psilocybine zorgde voor een positief effect op patiënten met depressie. Dat meldt het UMCG.
Een van deze stoffen is psilocybine, het werkzame stofje in paddenstoelen dat een hallucinerend effect heeft. Psilocybine geeft, als de dosering hoog genoeg is een psychedelische ervaring met een maximale duur van ongeveer zeven uur. Er zijn aanwijzingen dat zo’n psilocybine-sessie op hersenniveau zorgt voor biologische veranderingen die gunstig zijn voor herstel van een depressie. In psychologisch opzicht kan het een innerlijke mentale reis bewerkstelligen die, hoewel emotioneel uitdagend, juist heilzaam kan werken. Patiënten kunnen door de ervaring bijvoorbeeld nieuwe inzichten opdoen over hun eigen situatie en hoe daar mee om te gaan, en het kan behulpzaam zijn om eerdere negatieve levenservaringen te verwerken.
Studie met patiënten bij wie antidepressiva niet werken
Voor deze internationale studie moesten patiënten aan diverse criteria voldoen en op zijn minst al twee antidepressiva geprobeerd hebben zonder voldoende effect op de depressieve klachten. In de weken voorafgaand aan de psilocybine-inname werd hun antidepressieve medicatie volledig afgebouwd. Ook bereidde een speciaal daarvoor getrainde therapeut de deelnemers psychologisch voor. Het is de grootste studie naar de effecten van psilocybine bij depressie tot op heden.
Opzet studie
De dag van de psilocybine-sessie kwamen deelnemers ’s ochtends naar de kliniek. Zij namen 5 witte tabletjes met daarin een van de drie onderzochte doseringen (25 mg, 10 mg of 1 mg). Zowel de deelnemer als de studieteam-leden wisten vooraf niet welke dosering iemand kreeg. De 1 mg dosering diende als controle of ook wel placebo, omdat de onderzoekers van deze dosering psilocybine geen intense psychedelische ervaring verwachtten. De deelnemers brachten de rest van de dag door in een huiselijk ingerichte kamer in het ziekenhuis, met twee getrainde therapeuten aan hun zijde. De deelnemers lagen het grootste gedeelte van de tijd op een bed, luisterend naar muziek. Op verzoek kregen ze een zacht oogmasker.
Hoopgevende resultaten voor deel van de patiënten
Aan deze grote internationale studie hebben in totaal 233 patiënten mee gedaan; in het UMCG zijn 24 patiënten onderzocht. Drie weken na de behandeling hadden deelnemers die 25 mg kregen een groter positief effect op hun depressie dan deelnemers in de 10 mg- en 1 mg-groep; die laatste twee groepen verschilden niet van elkaar. In de 25 mg groep was bijna 30% van de deelnemers na 3 weken in remissie; dit is een situatie waarbij de patiënt zo goed als volledig verlost is van de symptomen. Deze situatie hield echter niet bij ieder van hen aan tot 3 maanden na de behandeling. De meest voorkomende directe bijwerkingen waren hoofdpijn, misselijkheid en duizeligheid.
Professionele begeleiding essentieel
Hoewel de resultaten hoopgevend zijn, werd bij enkele deelnemers in de eerste 3 weken na de psilocybine sessie juist een toename van zelfmoordgedachten of zelfbeschadiging gedrag gezien (ongeveer bij 9% van de 25 mg groep, bijna 7% van de 10 mg en 1% van de 1 mg groep). Suïcidaliteit hangt sterk samen met depressie en het vormt eens te meer een teken dat goede begeleiding en professionele monitoring ook na een dergelijke behandeling nodig zijn.
Door: Nationale Zorggids
