De meeste behandelingen van delinquenten die een zedenmisdrijf hebben begaan, hebben het meeste effect bij patiënten met een hoge kans op recidive. Intensieve interventie, zoals bijvoorbeeld een tbs-behandeling, blijkt minder effectief bij delinquenten met een lage kans dat ze opnieuw in de fout gaan. Dat blijkt uit een onderzoek van Wineke Smid, verbonden aan de Van der Hoeven Kliniek. Smid promoveert op vrijdag 23 mei aan de Universiteit van Amsterdam (UvA).
Naast het adequaat vervolgen en straffen kan het bieden van effectieve behandeling aan zedendelinquenten een bijdrage leveren aan het terugdringen van het aantal slachtoffers. Veel interventies zijn gericht op het voorkomen van recidive. Volgens Smid is het daarbij belangrijk dat de intensiviteit van de behandeling wordt afgestemd op de kans op herhaling bij een delinquent. Smid: 'Dit betekent dat zedendelinquenten met het hoogste recidiverisico - minder dan 10 procent van de gehele groep - de meest intensieve interventie dienen te ondergaan en dat plegers met een laag recidiverisico geen of slechts zeer beperkte behandeling dienen te ondergaan.'
Een deel van het onderzoek waaraan Smid werkte richt zich op de recidives van 266 zedendelinquenten, waarvan er 90 tbs-behandeling ondergingen. Daaruit blijkt dat de zeer intensieve tbs-behandeling wel effectief is voor de delinquenten met hoge risiconiveaus, maar geen verbetering oplevert voor de delinquenten met lage risiconiveaus.
Smid vindt dat er een betere inschatting moet worden gemaakt van het recidiverisico. Hiervoor zijn relatief eenvoudige instrumenten beschikbaar, die in Nederland echter nog niet worden toegepast. De uiteindelijke beslissing omtrent behandeling wordt tot nu toe altijd genomen op basis van een klinisch oordeel van een deskundige.
Volgens Smid is het raadzaam om ook in Nederland de behandeltoewijzing te baseren op formele risicotaxatie. “Mijn onderzoek biedt validering van een aantal voor dat doel geschikte instrumenten onder een representatieve groep van 397 veroordeelde Nederlandse zedendelinquenten. Door standaard en leidend gebruik van (een van) deze instrumenten kan de beschikbare behandelcapaciteit effectiever en efficiënter ingezet worden waardoor recidive verminderd kan worden en daarmee het aantal slachtoffers van zedendelicten kan worden teruggedrongen,' aldus de onderzoekster.
© Nationale Zorggids
