Deze mantelzorger trof het zwaar: hij had met grote regelmaat beelden op zijn netvlies van zijn vrouw die haar laatste adem uitblies. Hij liep over van gevoelens, en kon er naar eigen zeggen weinig mee doen. De mensen om hem heen zeiden hem steeds dat het tijd nodig had. De beste man had er de grootste moeite mee. 

 

Hij vertelde dat hij zich goed voor kon stellen dat een overlijden met mij als hulpverlener niet zo veel zou doen. Toegegeven, ik trok minder zwaar aan het overlijden in vergelijking met hem zelf en zijn zoons, ik was tenslotte niet met haar getrouwd, en zij was ook niet mijn moeder. 

 

 

De terminale fase van een bewoner is voor mij altijd aangrijpend geweest. Als je het hebt over het besef van iemands sterfelijkheid zijn wij, fijne zorg-mensen, vaak niet anders dan mantelzorgers zelf. We proberen er niet te veel aan te denken, want het is op dat moment nog niet relevant. Wanneer ik op mijn werk dagelijks bewust zou moeten zijn van het dreigend overlijden van al mijn bewoners, zou ik alleen maar een hele dag droevig zijn. En dat schiet natuurlijk niet op: er moet ook gelachen en genoten worden.

 

Toch begrijp ik zijn opmerking heel goed. Na een overlijden is er een hoop geregel, en kort erop een nieuwe opname met zo mogelijk nóg meer geregel. Je aandacht verschuift naar dat wat relevant is op dat moment, de focus op waar je nodig bent. Wat je al dan niet voelt en ervaart, is bijzaak en moet even uitgesteld worden tot je volgende moment van reflectie. 

 

Dat we het niet altijd laten zien, wil niet zeggen dat wij niet aangegrepen zijn door een overlijden van onze bewoners. Want wij zijn geen helden en wij zijn niet gemaakt van steen. Wij zijn gewoon zorgverleners, gemaakt van vlees en bloed en koffie.