Ongeveer 20 procent van de totale output van het hart is nodig om de hersenen te laten functioneren en het bewustzijn in stand te houden. “20 procent is relatief veel bloed voor zo’n klein orgaan”, zegt Claassen. Hij doet onderzoek naar de doorbloeding van de hersenen bij ouderen. “Daardoor gaat het al gauw mis als de bloeddruk daalt: je bent minder alert, je valt en verliest uiteindelijk het bewustzijn.”

De bloeddruk in het lichaam is allesbehalve stabiel. Hij daalt wanneer je opstaat, en kan schommelen onder invloed van medicatie. Om die wisselingen op te vangen, reguleren de hersenen de  bloeddoorstroming met een proces dat autoregulatie heet. Doel is de hersenbloeding zo constant mogelijk te houden.

Ondergeschoven kindje

Autoregulatie is een onderschoven kindje in de geneeskunde, merkt Claassen. “De meeste artsen snappen nog steeds niet goed hoe autoregulatie werkt. Ze weten dat het bestaat, maar zijn nooit verder gekomen dan dat ene hoofdstuk in het leerboek.” Daarom schreef Claassen met collega’s een groot overzichtsartikel over de huidige stand van zaken. Het laatste overzichtsartikel hierover stamde uit 1959. Dat kennishiaat is de oorzaak van hardnekkige misverstanden in de geneeskunde, die Claassen hoopt te kunnen bevechten.

Hogere bloeddruk nodig

Eén van de misstanden is het idee dat het systeem van autoregulatie minder goed gaat werken naarmate de leeftijd vordert. “Het idee is ontstaan dat ouderen een hogere bloeddruk in de hersenen nodig hebben om de bloedvoorziening en het bewustzijn op peil te houden.” Veel artsen concluderen daardoor de ze hoge bloeddruk bij ouderen daarom maar niet meer moeten gaan behandelen. Het gevolg is dat ouderen decennialang hebben rondgelopen met een gevaarlijk hoge bloeddruk, die veel meer kans hadden om te overlijden aan een hart- of herseninfarct.

Door: Nationale Zorggids