Wetenschappers die onderzoek doen naar ziekmakende virussen, bacteriën en schimmels mogen hun resultaten niet zonder meer publiceren. Als de informatie gebruikt zou kunnen worden voor de fabricage van biologische wapens moet een exportvergunning worden aangevraagd. Dat is het gevolg van een uitspraak van de rechtbank Noord-Holland, zo meldt de Volkskrant.
Aanleiding voor de uitspraak is de zaak van vogelgrieponderzoeker Ron Fouchier van het Erasmus MC. De hoogleraar virologie slaagde er twee jaar geleden in om in het laboratorium het vogelgriepvirus H5N1 zo om te vormen dat het via de lucht overdraagbaar is. Als dat in de natuur gebeurt kan een levensgevaarlijke epidemie ontstaan. Het ministerie van Economische Zaken verbood hem aanvankelijk de resultaten te publiceren omdat het kennis betrof die door terroristen kan worden misbruikt. Na lang internationaal getouwtrek kreeg Fouchier alsnog een ontheffing.
Het Erasmus MC wilde daarna een principiële uitspraak over de vraag of dat verbod juridisch juist was: fundamenteel wetenschappelijk onderzoek is immers uitgesloten van de verordening. De rechtbank Noord-Holland oordeelt nu dat het verbod inderdaad terecht is.
De rechters erkennen dat de verplichte exportvergunning de toegankelijkheid van wetenschappelijk onderzoek belemmert, maar het is volgens hen belangrijker om de verspreiding van biologische wapens tegen te gaan. De rechtbank is van mening dat het niet aan wetenschappers is om te beoordelen of hun onderzoek een gevaar oplevert. Veiligheidsbelangen van de internationale gemeenschap zouden niet in de handen van publicerende onderzoekers moeten liggen, aldus de rechters.
Het is nog niet duidelijk of het Erasmus MC in hoger beroep gaat tegen de uitspraak. Ron Fouchier reageert: 'Als wetenschapper wil je je hier natuurlijk niet bij neerleggen. Dit is een aantasting van je academische vrijheid, dat is onacceptabel. Maar het is aan de juristen om te bepalen of het handig is om beroep aan te tekenen.'
© Nationale Zorggids
