Een gebroken heup is een van de belangrijkste oorzaken van ziekenhuisopnames bij ouderen en gaat gepaard met verlies van zelfstandigheid en vermindering van kwaliteit van leven. Ook is er een grote taak voor mantelzorgers en gaan er grote zorgkosten mee gepaard. Het merendeel van de patiënten wordt geopereerd ter pijnstilling en verbetering van mobiliteit. Maar bij de meer kwetsbare patiënten leidt de operatie niet altijd tot de gewenste uitkomst, als gevolg van complicaties en vroege sterfte. Door de kwetsbaarheid van de patiënt vooraf in kaart te brengen kan een betere prognose gemaakt worden voor de uitkomst van een operatie en kan zorg beter worden gepland. Dit meldt Tilburg University.
Marc de Ree van Tilburg University onderzocht als arts-onderzoeker binnen het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis wat een heupfractuur betekent voor de kwaliteit van leven van de patiënt, wat de maatschappelijke impact is en wat nodig is voor een betere medische besluitvorming. Zijn proefschrift geeft ondersteuning aan zorgverleners, om het gesprek met kwetsbare patiënten en naasten aan te gaan om te komen tot de juiste behandeling en daarnaast aandacht te hebben voor de kwaliteit van leven en psychische klachten. Ruim de helft van de patiënten met een heupfractuur kan als kwetsbaar worden beschouwd. Ruim 30 procent heeft een jaar na de operatie nog psychische klachten, zoals angst en depressie.4
Meetmethode kwetsbaarheid
Van de Ree: “Een operatie is in de meeste gevallen het standaardbeleid bij een heupfractuur. Dit is meestal de juist beslissing, maar er zijn patiënten voor wie dit een brug te ver is. De inschatting hiervoor kan worden gedaan met de door ons ontwikkelde meetmethode voor kwetsbaarheid. Tevens is vroege herkenning van de mate van kwetsbaarheid, met een kwetsbaarheidstest, belangrijk voor het inschatten van de prognose en voor het plannen van de juiste zorg. Daarbij zou ook in een eerder stadium binnen deze zeer kwetsbare groep aandacht moeten zijn voor de behandelwens en de haalbaarheid van een operatie.”
Behandelwensen rondom levenseinde
In Nederland is inmiddels in sommige gevallen het niet meer opereren van kwetsbare ouderen met een heupfractuur meer en meer bespreekbaar. Vroegtijdig de behandelwensen rondom het levenseinde bespreken, wanneer de patiënt nog in staat is zelf beslissingen te nemen, helpt om in een later stadium betere behandelbeslissingen te nemen. Daarnaast zou bij kwetsbare patiënten het overleg tussen de eerste en tweedelijnszorg moeten worden geïntensiveerd. Met betrekking tot kwetsbare verpleeghuispatiënten zal de landelijke Frail-Hip studie - een samenwerking tussen geriaters, specialisten ouderengeneeskunde en orthopedisch- en traumachirurgen - antwoord moeten geven op de vraag wat het verschil is tussen een operatieve of conservatieve behandeling met betrekking tot kwaliteit van leven, klinische uitkomsten, zoals de mate van pijn, en de kwaliteit van het stervensproces.
Door: Nationale Zorggids
