Een nieuw soort antibioticum biedt mogelijk uitkomst aan miljoenen COPD-patiënten en kinderen met een middenoorontsteking. Het middel heeft waarschijnlijk geen bijwerkingen en heeft daarnaast als grote voordeel dat er geen resistentieontwikkeling plaatsvindt. Onderzoekers van het Radboudumc en de Radboud Universiteit presenteren hun eerste resultaten in Cell Chemical Biology. Dat meldt Radboudumc.
Het menselijk lichaam biedt miljoenen bacteriën een dak boven het hoofd. Dat gaat meestal goed, veel van die bacteriën hebben we nodig om te overleven. Maar soms verschuift de balans en maakt een bacterie ziek. Niet typeerbare Haemophilus influenzae is er zo één. Bij kinderen kan hij middenoorontsteking veroorzaken. Het is een belangrijke veroorzaker van gehoorverlies. De bacterie wordt ook gevonden bij het overgrote deel van patiënten met een acute verergering van COPD.
Om zijn gastheer ziek te maken heeft de bacterie siaalzuur nodig, een suiker dat volop in het lichaam te vinden is. De bacterie heeft deze suikers niet en steelt ze. Nadat hij ze heeft opgenomen bouwt hij ze in zijn celwand in. Hierdoor trekt hij als het ware een soort onzichtbaarheidsmantel over zich heen. Het immuunsysteem kan hem niet langer opsporen en de bacterie kan zijn gang gaan. Onderzoekers van het Radboudumc en de Radboud Universiteit wilden kijken of ze die inbouw van siaalzuur in de bacteriewand konden remmen. Dat deden ze in losse cellen en het lukte.
Geen resistentie
“De stof die we hiervoor ontworpen hebben, is een nieuw soort antibioticum”, aldus hoofdonderzoeker Jeroen Langereis. De bacterie neemt siaalzuren actief op via een transporter. Het nieuwe antibioticum gaat via dezelfde transporter de bacteriecel in. Mensen maken zelf siaalzuur aan en hebben die transporter niet. Het nieuwe middel is daardoor niet schadelijk voor onze eigen cellen. Groot voordeel is dat de bacterie geen resistentie kan ontwikkelen tegen het middel. Dan zou de bacterie namelijk zijn transporter moeten uitzetten. “Doet hij dat toch, dan is dat ook goed. Door de transporter uit te zetten kan hij ook geen siaalzuur meer opnemen en dus niemand ziek maken.”
Ander voordeel is dat het antibioticum super specifiek werkt tegen deze bacterie. Belangrijk is wel dat een arts zeker weet dat niet typeerbare Haemophilus infuenzae de veroorzaker is van de ontsteking.
Dit nieuwe antibioticum heeft waarschijnlijk geen bijwerkingen in mensen. Een volgende stap is om het middel te testen in muizen. Als het daar net zo goed lukt, als in een petrischaal, gaan de onderzoekers testen op mensen. De onderzoekers hopen het middel over een jaar of vijf tot tien aan patiënten te kunnen voorschrijven.
Door: Redactie Nationale Zorggids
