Hemofilie B is een erfelijke bloedingsziekte die wordt veroorzaakt door het ontbreken van stollingsfactor IX (negen) in het bloed. Hierdoor hebben ernstig aangedane patiënten spontane bloedingen, meestal in gewrichten en spieren, die uiteindelijk leiden tot gewrichtsschade en ernstige invaliditeit.

De huidige behandeling bestaat uit het regelmatig toedienen van stollingsfactoren. Hiermee wordt het aantal bloedingen verminderd, maar kunnen bloedingen nog steeds optreden. Deze behandeling is een grote belasting voor de patiënt, die zichzelf levenslang 2-3 keer per week moet prikken om de stollingsfactoren toe te dienen, en bovendien zeer kostbaar, ongeveer 200.000 euro per jaar per patiënt.

In een Europese studie geleid door prof.dr Frank Leebeek van de afdeling Hematologie van het Erasmus MC is aangetoond dat gentherapie bij patiënten met ernstige hemofilie B leidt tot verhoging van stollingsfactor IX in het bloed en dat daarmee een sterke vermindering van het aantal bloedingen kan worden bereikt. In de succesvolle studie werden zes van de in totaal tien patiënten behandeld in de hemofiliebehandelcentra in Nederland van het Erasmus MC, UMCG, AMC en het UMCU. 

Gentherapie vindt plaats door gebruik te maken van een aangepast en niet-ziekmakend virus waarin het factor IX gen is ingebouwd. Bij alle patiënten was na de gentherapie factor IX meetbaar in het bloed. Hierdoor traden 90 procent minder spontane bloedingen op. Van de negen patiënten die zichzelf tevoren regelmatig stollingsfactor toedienden, konden acht hiermee stoppen na de gentherapie. De meeste patiënten hebben in de laatste negen maanden geen bloedingen meer gehad. Door de gentherapie is een totale kostenbesparing aan stollingsfactoren bereikt van ongeveer 2 miljoen euro per jaar. Bijwerkingen waren minimaal en bestonden uit milde en tijdelijke leverfunctietest afwijkingen. Sommige patiënten zijn inmiddels ruim twee jaar na behandeling met stabiele en doorgaande expressie van factor IX.

Door: Redactie Nationale Zorggids