Al tientallen jaren is bekend dat een slechte luchtkwaliteit de gemiddelde leeftijd van de Nederlander omlaag haalt. In de dagvaarding aan de Nederlandse staat stelt Milieudefensie dat dit een schending is van het grondrecht op gezondheid. Meer dan vijftig particulieren, woonachtig in plekken met vervuilde lucht, sluiten zich hierbij aan.

Normaal gesproken kunnen milieugroepen of particulieren zich niet beroepen op algemene Europese milieuwetten, maar het vonnis in de Urgenda-zaak heeft daar verandering in gebracht. Actiegroep Urgenda kreeg het via de rechter voor elkaar om het Nederlandse klimaatbeleid aan te scherpen. “Ook in de klimaatzaak gold eigenlijk geen rechtstreekse rechtsverplichting voor Nederland, maar oordeelde de rechter dat het onrechtmatig zou zijn als de staat niet méér zou doen om de opwarming van de aarde te beperken”, zegt hoogleraar milieurecht Gerrit van der Veen. Doordat de rechter hiertoe besloot, zijn er nu meer mogelijkheden voor andere maatschappelijke problemen.

Van der Veen vermoedt dat het gemakkelijker is om schone lucht af te dwingen dan een beter klimaatbeleid. Op papier in ieder geval. Luchtkwaliteit is beter te koppelen aan eventuele gezondheidsrisico’s dan een klimaatbeleid. Bovendien is het verband tussen de te nemen maatregel en het oplossen van het probleem duidelijker, zegt de hoogleraar.

Tot nu toe is er weinig ondernomen om de luchtkwaliteit te verbeteren. Voorgaande kabinetten weigeren strenge maatregelen te nemen, zoals invoering van de kilometerheffing. In de dagvaarding van Actiegroep Milieudefensie staan enkele concrete suggesties, zo zou de staat bijvoorbeeld oude voertuigen sneller kunnen vervangen, het gebruik van elektrische voertuigen bevorderen of strengere richtlijnen voor houtkachels hanteren.

Door: Redactie Nationale Zorggids