Op het WK in Brazilië lopen de voetballers zo’n 11 km per wedstrijd. Daarbij produceren de spieren zoveel warmte dat ze tegen het einde van de wedstrijd gekookt zouden kunnen zijn. Dit gebeurt niet want ze voeren de warmte af en houden de lichaamstemperatuur in balans. Hoe werkt dat? Peter Deen, fysioloog in het Radboudumc en expert op het gebied van watermanagement in het lichaam, legt het uit.
Warmteafvoer
In een (te) warm lichaam gaan de bloedvaten in de huid open staan om zoveel mogelijk warmte af te geven. Die afgifte wordt makkelijker wanneer de huid nat is. Het lichaam gaat daarom zweet produceren. Het zweet warmt op door je warme huid en verdampt vervolgens, waardoor je je overtollige lichaamswarmte kwijtraakt. In de Noordelijke speelsteden in Brazilië is het erg vochtig. Hierdoor is de verdamping slechter en raken de spelers hun warmte minder goed kwijt. Dit maakt voetballen in dit klimaat zwaarder voor de spelers.
Watermanagement
De hoeveelheid liters die het lichaam zweet varieert per persoon en hangt sterk af van de omgevingstemperatuur en luchtvochtigheid. Een goede hardloper zweet gemiddeld al snel zo’n twee tot tweeënhalf liter per uur. Door veel te zweten verliest het lichaam veel water waardoor het bloed dikker en dus relatief zouter wordt. Om dat op te lossen moeten de nieren hard aan het werk. Zij halen meer water terug het lichaam in met als gevolg dat er minder geplast hoeft te worden. De tweede manier waarop het tekort aan water opgelost wordt is door te drinken. Speciale sportdrankjes zijn dan het beste, want met zweten verlies het lichaam naast water ook zouten.
Cijfers
- Mensen bestaan voor 60% uit water.
- Elke dag komt daar 2,6 liter water bij via drank en voedsel.
- Elke dag verdwijnt 2,6 liter water via urineren (1,6 l.) ademen (0.7 l) en zweten (0.3 l)
- Een mens heeft ongeveer 5 liter bloed.
- Om de afvalstoffen te verwijderen wordt het bloed 30 tot 40 keer per dag gefilterd.
- Dat levert 180 liter voorurine op.
- Die 180 liter wordt ingedikt tot 1,6 liter urine en de rest van de voorurine gaat terug het bloed in.
© Nationale Zorggids
