Door een strenger toelatingsbeleid daalde het aantal mensen met een pgb uit de AWBZ van 139 duizend naar 129 duizend, een daling van zeven procent. Dat komt vooral doordat er minder nieuwe pgb's werden toegekend. De uitstroom bleef stabiel. In voorgaande jaren steeg het aantal mensen met een pgb steeds met ongeveer acht procent.

De totale kosten van de pgb's in de AWBZ zijn even hoog als in het jaar daarvoor, ongeveer 2,7 miljard euro. De kosten van het pgb in de Wmo - de wet die over huishoudelijke hulp gaat - ­zijn in het rapport van het SCP niet meegenomen.

Toenmalig staatssecretaris van Volksgezondheid Marlies Veldhuijzen van Zanten (CDA) nam in 2011 maatregelen om de toestroom in te dammen. Zo konden mensen alleen nog een pgb aanvragen als hun ziekte of aandoening ernstig genoeg was. Wie geen recht op een pgb had, kon aanspraak maken op zorg in natura, waarbij de zorgaanbieder bepaalt welke zorg wordt verleend.

De verwachting was dat veel mensen die onder de nieuwe regels hun pgb zouden verliezen in de overgangsperiode zouden overstappen, maar dat is volgens het SCP niet gebeurd. De stijging van het aantal mensen dat zorg in natura krijgt is niet groter dan anders. Mogelijk stijgt dat aantal alsnog als de overgangsperiode afloopt.

Bijna een derde van de daling van het aantal pgb-gebruikers komt voor rekening van de jongeren onder de 18 jaar die psychiatrische zorg krijgen, de groep die het meest gebruikmaakt van een pgb. Het aantal pgb's nam vorig jaar in die groep met twintig procent af. Van de pgb-aanvragen die bij de bureaus jeugdzorg binnenkwamen ging eerder 77 procent nog over psychiatrische zorg voor jeugdigen. Vorig jaar was dat nog maar vijf procent.

De kosten per pgb-houder stegen van 18.300 euro naar 20.800 euro. Dat zou komen doordat mensen met een minder ernstige aandoening of ziekte er geen gebruik meer van mogen maken. Dan blijven alleen de duurdere patiënten over.