Ondanks de diverse inkomensondersteunende maatregelen die er voor deze groep bestaan zegt een kwart in te teren op hun spaargeld of zelfs schulden te maken. Eén op de vijf geeft aan niet voldoende geld te hebben om 'mee te doen'. Dit blijkt uit de rapportage Werk en Inkomen van de Monitor zorg- en leefsituatie van mensen met een chronische ziekte of beperking van het Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg (NIVEL).

In 2011 bedroeg het – zelf gerapporteerde – besteedbaar inkomen van mensen met een chronische ziekte of beperking gemiddeld 1427 euro per maand (berekend voor een eenpersoonshuishouden). Voor jongere mensen met een chronische ziekte of beperking en lager opgeleiden lag het besteedbare inkomen lager dan voor ouderen en hoger opgeleiden.

Bijna alle mensen met een chronische ziekte of beperking (94 procent) hadden in 2011 eigen uitgaven vanwege de gezondheid, bovenop de door hen betaalde premie voor de zorgverzekering. Gemiddeld genomen ging het dan om een bedrag van ruim 1000 euro. Vooral mensen met ernstige beperkingen hebben hoge extra uitgaven, gemiddeld ongeveer 150 euro per maand. Een flink deel hiervan geven zij uit aan hulpmiddelen of aanpassingen. Eigen uitgaven aan brillen, lenzen, steunzolen en loophulpmiddelen kwamen het meest voor. Minder vaak voorkomend maar dan wel fors hoger waren de eigen uitgaven aan aanpassingen aan de woning of auto, aangepast meubilair, een scootmobiel of aangepaste fiets en aan hoortoestellen.

Op dit moment bestaan er verschillende regelingen waardoor mensen met een chronische ziekte of beperking een tegemoetkoming kunnen krijgen in de hogere kosten die zij maken, zoals de Compensatie Eigen Risico, de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg) en de fiscale regeling voor de aftrek van specifieke zorgkosten. In 2011 ontving bijna twee derde (64 procent) van de mensen met een chronische ziekte of lichamelijke beperking naar eigen zeggen een bedrag als Compensatie Eigen Risico, de helft ontving een algemene tegemoetkoming vanuit de Wtcg en 38 procent maakte gebruik van de aftrekregeling voor specifieke zorgkosten.

Vanaf 2014 zullen de meeste huidige tegemoetkomingsregelingen worden vervangen door één regeling die door de gemeenten zal worden uitgevoerd. Behalve dat hiermee bespaard wordt op de kosten hoopt het kabinet ook dat er meer maatwerk wordt geleverd, zodat het geld terecht komt bij wie dat echt nodig heeft. NIVEL-programmaleider Mieke Rijken: 'Het is heel belangrijk dat we precies nagaan welke gevolgen deze veranderingen hebben voor mensen met een chronische ziekte of beperking. Gemeenten krijgen een grote vrijheid in de uitvoering van de nieuwe regeling. Dat is nodig om maatwerk te kunnen leveren, maar kan tegelijkertijd tot onwenselijke verschillen leiden. Door ook de komende jaren onze peilingen voort te zetten, kunnen we nagaan of de nieuwe decentrale regeling aan zijn doelstelling beantwoordt.'

© Nationale Zorggids