De manier waarop de langdurige zorg nu is georganiseerd, is niet langer houdbaar. Tot die conclusie komt de Nederlandse Zorgautoriteit. Er is een transitie nodig om te voorkomen dat de zorg aan de meest kwetsbaren in gevaar komt. Met het programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen (WOZO) is hiermee een begin gemaakt. De NZa roept minister Conny Helder voor Langdurige Zorg op om duidelijke keuzes te maken en snel aan de slag te gaan met het aanpassen van de Wet langdurige zorg (Wlz) zodat deze de noodzakelijke transitie ondersteunt. Dit meldt de NZa.
Cliënten met een indicatie voor de Wlz hebben nu allemaal recht op verblijf in een instelling. Dit recht is niet meer realistisch door het personeelstekort en het tekort aan verblijfplaatsen, aldus de NZa. In de Wlz staat keuzevrijheid centraal. Maar er is een zeer complex zorglandschap ontstaan door de vele mogelijke combinaties van woonvormen, manieren van bekostiging en de zorg die cliënten nodig hebben. Dit staat samenwerking tussen zorgaanbieders in de weg en kan ertoe leiden dat de meest kwetsbare cliënten niet de zorg krijgen die zij nodig hebben.
Aanpassing aanspraken en leveringsvormen
De NZa adviseert de minister de verschillende aanspraken en leveringsvormen van de zorg te herstructureren. Zodat de zorg beter is afgestemd op wat een cliënt nodig heeft en wat past bij de woonvorm. Het aantal keuzemogelijkheden voor cliënten, maar ook voor zorgaanbieders, zorgkantoren en zorgverzekeraars moet worden herzien. Zo kunnen de beperkte verblijfplaatsen en het schaarse zorgpersoneel worden ingezet voor de groep cliënten die dit het hardst nodig heeft.
Politieke keuzes
Ook moet de minister duidelijker kiezen welke doelen en randvoorwaarden van haar beleid voorop staan. De NZa vindt dat de uitgangspunten van het WOZO: ‘zelf als het kan, thuis als het kan, digitaal als het kan’ concreter in de wet omschreven moeten worden. Het moet duidelijk zijn welke zorg, voor welke doelgroep en in welke setting, wel of juist niet meer via de Wlz geleverd kan worden. Een duidelijke keuze helpt om richting te geven aan de transitie die aanbieders, zorgkantoren en overheid gezamenlijk moeten maken.
Overgangsperiode
Het aanpassen van de wet kost tijd. Vanwege de toenemende uitdagingen om de langdurige zorg toegankelijk te houden, moeten noodzakelijke veranderingen al vormkrijgen in aanloop naar de nieuwe wetgeving. Het is van belang dat zorgprofessionals, zorgaanbieders en zorgkantoren in de overgangsperiode al afspraken maken met de overheid om alvast voortvarend en gezamenlijk deze transitie in te vullen, aldus de toezichthouder. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de mogelijkheid om het recht op verblijf voor bepaalde cliënten te beperken en vormen van taakherschikking.
Door: Nationale Zorggids
