Op kinderlijke toon iets uitgelegd krijgen, niet serieus genomen worden, of het gevoel krijgen dat je de maatschappij alleen maar tot last bent. Er zijn tal van voorbeelden van ‘seniorisme’ – stereotypering, vooroordelen en discriminatie richting senioren op grond van hun leeftijd. Veel senioren worden er het slachtoffer van en dat aantal is toegenomen sinds de coronapandemie. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van het Centre for Urban Mental Health van de UvA. Het heeft directe gevolgen voor de kwaliteit van leven en de mentale gezondheid van senioren. Hoog tijd om de bewustwording te vergroten en dit probleem aan te pakken, stellen de onderzoekers. Dit meldt UvA.
"Seniorisme kan grote gevolgen hebben voor de fysieke en mentale gezondheid van ouderen. Het kan eenzaamheid vergroten en de zin in het leven verminderen, maar bijvoorbeeld ook cognitieve achteruitgang versnellen of het herstel van ziekte belemmeren", vertelt Lotte Brinkhof, promovendus aan het Centre for Urban Mental Health. Brinkhof en haar promotor prof. dr. Richard Ridderinkhof onderzochten met hun collega’s of seniorisme in Nederland verergerde tijdens de coronapandemie, en wat de gevolgen hiervan waren.
Tijdens de coronapandemie namen overheden strenge maatregelen om het coronavirus in te dammen en de oudere generatie te beschermen. Brinkhof: "Leeftijdsgerelateerde verhalen in het nieuws werden negatiever en senioren kwamen centraal te staan in publieke en politieke discussies. Er kwamen leeftijdsgebonden richtlijnen zoals speciale vroege winkeltijden voor ouderen, en in veel landen – waaronder Nederland – werd zelfs gekeken of ouderen ‘geïsoleerd' konden worden. Wij waren benieuwd naar de invloed van dit alles."
Ouderen in een hokje
Zo’n 500 volwassen van 55 jaar of ouder in Nederland deden mee aan het onderzoek, dat werd uitgevoerd met de door het Centre for Urban Mental Health ontwikkelde Perceived Ageism Questionnaire. Het seniorisme dat de deelnemers waarnamen en ervoeren, werd sterker en negatiever tijdens de coronapandemie, Dit bleek een negatieve invloed te hebben op hun kwaliteit van leven en mentale welzijn.
Ridderinkhof benadrukt dat het belangrijk is te bedenken dat het toegenomen seniorisme niet zomaar verdwijnt nu de pandemie voorbij is. "Het heeft het hokjesdenken over ouderen in onze maatschappij vergroot en we moeten de neerwaartse spiraal nu zien te doorbreken om de negatieve gevolgen op de lange termijn te voorkomen. Het is daarom belangrijk om het bewustzijn over het vaak niet erkende en diepgewortelde seniorisme op individueel, interpersoonlijk en institutioneel niveau te vergroten en het publiek voor te lichten over de verstrekkende gevolgen voor de lichamelijke en geestelijke gezondheid van ouderen."
Hoe kan je de vooroordelen tegen gaan
- Wees je bewust van seniorisme
- Spreek anderen erop aan als je er mee te maken krijgt
- Probeer je zo min mogelijk te laten leiden door de vooroordelen en stereotypen
- Voorkom seniorisme door senioren net zo te bejegenen als niet-senioren
- Meedoen aan wetenschappelijk onderzoek om onze kennis over de gevolgen van seniorisme (én hoe deze te voorkomen) te vergroten
Door: Nationale Zorggids
