Vorig jaar was ik aanwezig bij de presentatie van een documentaire over etnisch profileren bij de politie. De getoonde voorbeelden waren pijnlijk en hielden niets verborgen. Het zette ook mij aan het denken. Over iemand oordelen zonder dat je ziet dat hij iets strafbaars doet op basis van uiterlijke kenmerken. Wie maakt zich er niet schuldig aan? Aan het eind van de heftige discussie, na afloop van de presentatie van deze documentaire, bespeurde ik eigenlijk één onderliggende emotie: angst.
Bij het verlaten van de bijeenkomst complimenteerde ik de documentairemaakster met haar werk en deed haar ook een suggestie: maak zo’n documentaire voor alle mensen in Nederland, zoals ik dat op dat moment voelde en nog steeds voel, over de toename van criminaliseren van mensen met verward gedrag. Ik was de derde op die avond die dat tegen haar zei. Dat geeft toch te denken…
Onnodige angstgevoelens
Waarom kwam de gedachte voor zo’n documentaire bij mij op? Wordt er nog niet genoeg gedaan om stigmatisering tegen te gaan van mensen met een psychische kwetsbaarheid? Ja, juist ontzettend veel en dat werpt ook zijn vruchten af. Een groeiend aantal mensen durft open te zijn over zijn of haar depressie of angststoornis. Wat helpt is dat de bijbehorende symptomen in meer of mindere mate invoelbaar of herkenbaar zijn. Dat ligt voor het hebben van psychose, flink aangewakkerd door stigmatiserende en soms het volledig ontbreken van nuances in berichtgeving rondom ernstige incidenten, anders. Dit ziektebeeld is in de media verworden tot een containerbegrip waar steeds vaker kwalificaties aan worden gehangen als gevaarlijk en agressief. De nuance dat slechts een uiterst klein deel van mensen die een psychose doormaken ook daadwerkelijk gevaarlijk is, wordt te vaak vergeten, laat staan dat iemand van een psychose vaak volledig herstelt. Dit wakkert veel en onnodig angstgevoelens bij mensen aan.
Ongenuanceerd praten over psychiatrische patiënten
Ik sprak die avond de twee andere mensen, die de documentairemaakster ook de suggestie deden, niet maar ik vraag mij nog steeds af waarom zij net als ik aan haar dan die suggestie deden. Voelen zij, net als ik en steeds vaker de laatste maanden, een siddering als er in een gezelschap ongenuanceerd over psychiatrische patiënten wordt gesproken terwijl men niet weet en erbij stil staat dat het dus óók over mij gaat? Ik vrees van wel.
Media, uit de grond van mijn hart, stop met in berichtgeving mensen met verward gedrag weg te zetten als potentieel gevaarlijke criminelen waarvoor je maar beter uit de buurt kunt blijven. Het creëert een onterechte angst en legt menigeen, die het wel eens verward was of is maar nooit gevaarlijk, een pijnlijk zwijgen op.
Het zijn en blijven, hoe gruwelijk ook, wel verschrikkelijke incidenten.
© Nationale Zorggids / Mary Mijnlieff
