De Eerste evaluatie Jeugdwet laat zien dat de beoogde transformatie naar een effectiever jeugdstelsel nog niet is gerealiseerd. Er is meer tijd nodig om de doelen van de Jeugdwet te bereiken. De evaluatie levert een agenda op voor een gezamenlijke aanpak door gemeenten, zorgaanbieders en cliënten om de transformatie verder te brengen. Dat meldt ZonMw.
Drie jaar na de invoering van de Jeugdwet blijkt het voor lang niet alle ouders en jeugdigen eenvoudig om de jeugdhulp te krijgen die nodig is. Volgens bijna één op de drie ouders in het onderzoek heeft dat zelfs veel moeite gekost.
Over de feitelijke hulp zijn cliënten over het algemeen tevreden. De onderzoekers pleiten onder andere voor een betere informatievoorziening waardoor cliënten hun weg naar jeugdhulp beter kunnen vinden en extra aandacht voor gezinnen in een kwetsbare positie. Daarbij is niet alleen een rol weggelegd voor gemeenten maar ook voor huisartsen, scholen en jeugdgezondheidszorg.
Ook laat de evaluatie zien dat gemeenten nog onvoldoende toekomen aan het leggen van de verbinding tussen de jeugdhulp met andere domeinen, zoals de schuldhulpverlening, het onderwijs of de Wmo. Dat gemeenten die verbindingen zouden leggen was één van de belangrijkste overwegingen achter de decentralisatie.
De Jeugdwet biedt ruimte voor diversiteit in de lokale uitvoering waardoor gemeenten en zorgaanbieders beter kunnen aansluiten bij de vragen van burgers. Lokale teams zoals wijkteams, buurtteams of wijknetwerken, hebben in vrijwel alle gemeenten een cruciale rol gekregen bij het realiseren van de doelen van de Jeugdwet. In de evaluatie wordt geconstateerd dat er grote verschillen zijn tussen deze teams.
Sommige teams verwijzen alleen door, sommige teams bestaan vooral uit specialisten, terwijl andere teams veel breder zijn samengesteld. Er zijn zorgen over de expertise van professionals in de lokale teams, met name bij complexe problemen. De onderzoekers bevelen aan dat lokale teams direct hulp kunnen bieden en daarvoor beschikken over professionaliteit in de breedte en specialistische expertise. Daarbij is er ruimte om bij de organisatie hiervan rekening te houden met de lokale context.
Wat in het algemeen ontbreekt is een gedeelde visie op passende zorg waarin de diversiteit van hulpvragers en hulpvragen wordt erkend en benoemd. Een dergelijke visie is richtinggevend voor de gezamenlijke inspanningen om meer samenhang en samenwerking in de uitvoering van het jeugdbeleid te realiseren.
Er worden geen aanbevelingen gedaan om de Jeugdwet te veranderen. Dit zijn de belangrijkste conclusies van de Eerste evaluatie Jeugdwet die vandaag is aangeboden aan de ministeries van VWS, JenV en aan de VNG.
Door: Redactie Nationale Zorggids
