Op dit moment is het niet voor iedereen mogelijk om tijdens verkiezingen zelfstandig te stemmen. Het stemproces, de stemlokalen en -hokjes zijn niet voor iedereen toegankelijk en assistentie mag niet altijd mee het stemhokje in. Met het concept wetsvoorstel ‘Vervroegd stemmen in het stemlokaal’, dat nu in consultatie is, kunnen kiezers gedurende twee dagen voorafgaand aan de verkiezingsdag, dus vervroegd, stemmen in het stemlokaal. Dat meldt Ieder(in).
Volgens artikel 29 van het VN-verdrag Handicap hebben mensen met een beperking het recht deel te nemen aan alle onderdelen van het (openbare en politieke) leven. Dit betekent dat zij zonder obstakels en zo zelfstandig mogelijk moeten kunnen stemmen. Dit is nu echter niet het geval.
Positief over deel wetsvoorstel
Ieder(in), de Oogvereniging en LFB vinden dat zelfstandig stemmen voor iedereen – in lijn met het VN-verdrag – de norm moet zijn en staan daarom ook positief tegenover het voorstel van vervroegd stemmen in het stemlokaal. Dit geeft meer mogelijkheden om zelfstandig en op maat stemmen, voor iedereen mogelijk te maken. Bijvoorbeeld door op een rustig of op een voor iemand passend tijdstip te kunnen stemmen.
Behoud aantal te gebruiken volmachten, vermindering is verslechtering
In hetzelfde wetvoorstel wordt echter ook het verminderen van het aantal volmachten genoemd, een verslechtering volgens Ieder(in), Oogvereniging en LFB. Voor mensen met een hoog gezondheidsrisico is machtigen op dit moment een veilige manier om toch hun stem uit te brengen en dat wordt hiermee verder beperkt. In onze reactie op de consultatie vragen wij om deze vermindering niet door te voeren.
Daarnaast pleiten wij ook voor het invoeren van briefstemmen op verzoek, het beschikbaar en bereikbaar maken van een stemmal in iedere gemeente en te zorgen voor goede en toegankelijke (keuze)informatie voor en tijdens de verkiezingen.
Toegankelijke informatie en in gesprek blijven met mensen om wie het gaat
In onze reactie benadrukken wij ook het belang om te zorgen voor toegankelijke en begrijpelijke informatie over de mogelijkheden van (zelfstandig) stemmen. En om vooraf goede en begrijpelijke informatie te geven over de toegankelijkheid van stemlocaties, de sociale toegankelijkheid op de stembureaus en de wijze waarop iemand zijn of haar stem kan uitbrengen. Een goede mix van informatie over toegankelijkheid en wat waar kan, biedt de beste mogelijkheden om mensen zo zelfstandig mogelijk hun stem uit te laten brengen.
Tot slot vragen wij om met de mensen om wie het gaat en met de organisaties die hen vertegenwoordigen in gesprek te blijven. Over doorontwikkeling en innovaties die ervoor zorgen dat mensen met een beperking zo zelfstandig mogelijk kunnen stemmen, met het behoud van hun stemgeheim.
Door: Nationale Zorggids
