De totale zorgkosten binnen de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) bedroegen in 2012 24,6 miljard euro. Tussen 2010 en 2012 stegen de kosten van verplegings- en verzorgingshuizen en de instellingen voor gehandicaptenzorg met respectievelijk 16,5 procent en 17,7 procent. De langdurige zorg is vooral duurder geworden doordat de tarieven in de AWBZ zijn gestegen. De loon- en prijsbijstelling veroorzaakt 57 procent van de kostenstijging.

Opvallend is dat in de ouderenzorg voor die extra kosten geen extra bewoners zijn verzorgd: het aantal cliënten in verplegings- of verzorgingshuizen bleef gelijk. In de gehandicaptenzorg nam het aantal cliënten wel toe, met bijna acht procent in deze periode. Volgens de NZa stijgt dit aantal harder dan op grond van de bevolkingsgroei van 1,2 procent verwacht had mogen worden. De toename van het aantal cliënten in de AWBZ is de oorzaak van achttien procent van de kostenstijging.

Een kwart van de kostenstijging is het gevolg van zorgverzwaring. Er is een verschuiving zichtbaar van intramurale zorg zonder behandeling naar intramurale zorg met behandeling. Het aantal cliënten met een indicatie voor zwaardere zorg neemt toe. De zorgverzwaring wordt mogelijk veroorzaakt doordat er hogere indicaties worden afgegeven dan nodig: het zogenoemde 'upcoding'.

In 2011 en 2012 konden zorgorganisaties zelf (her)indicaties aanvragen bij het Centrum voor Indicatiestelling Zorg (CIZ). Uit onderzoek van het CIZ zelf bleek dat er inderdaad upcoding heeft plaatsgevonden bij deze indicaties door zorgaanbieders.

© Nationale Zorggids