Chronische lymfatische leukemie (CLL) is een type kanker waarbij in het bloed vaak grote aantallen kwaadaardige witte bloedcellen (leukocyten) aanwezig zijn. Bij chronische lymfatische leukemie is er een sterke toename van B-lymfocyten, die onder andere zorgen voor het specifieke afweer- of immuunsysteem. De cellen hopen zich niet alleen op in het bloed, maar ook in het beenmerg, de lymfeklieren, de milt en de lever.

 

Bij diagnose zijn er bij 40 procent van de patiënten nog geen symptomen. De aandoening wordt dan vaak bij toeval ontdekt wanneer er bloedonderzoek wordt gedaan. Het is de meest voorkomende vorm van leukemie in Nederland. De diagnose werd vaker gesteld bij mannen (64 procent) ten opzichte van vrouwen. CLL komt op alle leeftijden voor, maar vooral bij een leeftijd boven de 60 jaar. Afhankelijk van het aantal risicofactoren varieert de vijfjaars overleving van patiënten van 63,6 procent tot 93,2 procent.

 

Ibrutinib wordt ingezet als behandeling bij volwassen patiënten met CLL die niet eerder zijn behandeld. In de beoordeling is het middel vergeleken met de gebruikelijke behandeling op de criteria gunstige effecten, ongunstige effecten, ervaring, toepasbaarheid en gebruiksgemak. Het lijkt dat de behandeling de progressievrije overleving verlengt. Maar het is niet nog bekend of het de algehele overleving verbetert. Hiervoor zijn de data nog te prematuur om een uitspraak te kunnen doen. Daarnaast is het middel niet kosteneffectief. De prijs zou voor verschillende behandelgroepen moeten zakken tussen de 25 en 75 procent.

 

Ibrutinib wordt al vergoed voor een subgroep van patiënten met CLL. Voor alle aandoeningen geldt dezelfde lijstprijs. Het Zorginstituut heeft geen informatie over eventuele decentrale prijsafspraken. De recent uitgekomen monitor geneesmiddelen medisch-specialistische zorg 2020 geeft aan dat ibrutinib sinds 2018 in de top 25 van geneesmiddelen staat waar het meeste aan wordt uitgegeven in Nederland. Daarnaast komen er in de komende tijd meer behandelingen op de markt voor CLL.

 

Aan de ACP wordt gevraagd om de gunstige en ongunstige effecten te wegen en of ze de prijs van de behandeling acceptabel vinden ten opzichte van de effectiviteit.

 

De ACP adviseert de Raad van Bestuur van het Zorginstituut over voorgenomen pakketadviezen. Zij toetst deze adviezen aan de vier pakketcriteria (effectiviteit, kosteneffectiviteit, noodzakelijkheid en uitvoerbaarheid) en kijkt of de uitkomsten daarvan maatschappelijk wenselijk zijn. Daarbij kijkt zij zowel naar de belangen van de patiënten die in aanmerking komen voor vergoeding van een bepaalde interventie.

 

Als naar de belangen van patiënten met andere aandoeningen (die ook graag willen dat de behandeling van hun aandoening wordt vergoed) én naar het belang van alle premiebetalers. De commissie doet dit vanuit het principe dat de basisverzekering maximale gezondheidswinst dient op te leveren voor de gehele bevolking.