Terwijl Nederland  zich lijkt af te keren van ontwikkelingssamenwerking, verdringen Nijmeegse geneeskundestudenten zich voor een coschap in de tropen. Vanaf dit jaar kunnen er 120 (was 90) naar Tanzania of Indonesië. Dat blijft heel belangrijk, ook voor de geneeskunde hier, vindt André van de Ven, hoogleraar internationale gezondheidszorg van de Radboud Universiteit . In zijn oratie op vrijdag 18 februari pleit hij voor voortzetting van Noord-Zuidsamenwerking.

gezondheidszorg in Tanzania‘Vroeger noemde je het tropengeneeskunde. Toen ging het om het behandelen van ziektes die in de tropen voorkomen. Malaria, tyfus, tbc. Er was toen beperkt aandacht voor de omstandigheden waarmee die ziektes samenhangen: armoede, slechte leefomstandigheden,' licht André van der Ven toe. Als internist en specialist in infectieziektes heeft hij jarenlange tropenervaring.

Van der Ven noemt zijn vakgebied nu liever internationale gezondheidszorg, waarbij juist wel aandacht is voor de omstandigheden van de patiënten. Hij zet zich in om - in langlopende samenwerkingen - in derdewereldlanden goede academische centra  te helpen creëren, waar patiëntenzorg, onderwijs en onderzoek onderdak vinden.

Brain drain
‘Na hun onafhankelijkheid, in de jaren zestig, hadden veel landen een totaal gebrek aan professionals met een universitaire opleiding. Zo was er geen capaciteit om gezondheidsproblemen te onderzoeken en nieuwe strategieën te ontwikkelen. Ook vandaag is de positie van universitaire medische centra nog steeds zwak. Noord-Zuidsamenwerking levert een belangrijke bijdrage aan de opbouw van capaciteit voor ontwikkeling van evidence based interventions. Zo ontstaat ook een interessant klimaat voor ambitieuze lokale dokters - zo stop je de brain drain naar het buitenland.'

Opleidingsplaatsen
De samenwerking met Tanzania en Indonesië loopt al jaren, en biedt de Nijmeegse geneeskundestudenten de gelegenheid om ervaring op te doen in de tropen. ‘Ze raken vertrouwd met ziektebeelden die hier nauwelijks voorkomen en leren dat je zonder allerlei dure apparaten toch een goede diagnose kunt stellen. Studenten zijn heel gemotiveerd door global issues als infectieziekten. Die zijn zo actueel.'

Ter illustratie verwijst Van der Ven naar een project met hiv-geïnfecteerde drugsverslaafden in Bandung. ‘Toevallig hebben wij deze week negen Indonesiërs op bezoek. We moeten het hebben over hoe we verder gaan nu de EU-subsidie voor dit project afloopt. Indonesië heeft te maken met een geweldige snel om zich heen grijpende hiv-epidemie.  De motor daarachter zijn drugverslaafden. Er wordt veel heroïne gespoten. Als je iets aan de motor van de epidemie wilt doen moet je juist die groep aanpakken. Er is niet veel ervaring met de aanpak van drugsproblemen, grootschalig druggebruik is een recent fenomeen. Onze Nederlandse aanpak van harddrugsverslaving was daarom een goed voorbeeld.'

Het project heeft succes. Veel verslaafden laten zich behandelen. Er is minder sterfte en op scholen  wordt veel aan voorlichting gedaan.' / Iris Roggema. Foto: Alma Tostmann