Vergrijzing leidt tot een groter beroep op de zorg en een complexere zorgvraag en daarmee tot een groot arbeidstekort in de zorg in de nabije toekomst. Eén van de oplossingen hiervoor is het toepassen van arbeidsbesparende innovaties: zorg op afstand, domotica, diverse product- en procesverbeteringen en bijvoorbeeld Buurtzorg. Er zijn veel innovaties succesvol ingevoerd. Dan verwacht je een olievlek werking. Maar de verspreiding van arbeidsbesparende innovaties in de zorg blijft beperkt, doordat de financiële prikkels verkeerd staan en zorgverleners vasthouden aan óude’ zorgverlening. De Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ) onderzocht de belemmeringen die de verspreiding van deze innovaties tegenhouden. De Raad komt met een aantal aanbevelingen om innovaties te bevorderen in het advies ‘Ruimte voor arbeidsbesparende innovaties in de zorg’. De Raad overhandigt dit advies vandaag tijdens een inspiratiedebat, dat Vilans samen met de RVZ organiseert, aan Actiz, brancheorganisatie voor verpleeg-, verzorgingstehuizen en thuiszorg.
De Raad vindt het noodzakelijk om tot bredere en snellere verspreiding van arbeidsbesparende innovaties te komen. Daarvoor is een structurele aanpassing in de bekostiging van innovaties noodzakelijk. De Raad adviseert de minister van VWS veel van de bestaande subsidie-regelingen op te heffen en deze gelden in een fonds te zetten. De Raad pleit voor een opt-in regeling. Ook moeten VWS, NZa, ZonMw, zorgverzekeraars en zorgkantoren gezamenlijk een financiële inspanning leveren om de brede verspreiding van zorg op afstand in de thuiszorg van de grond te krijgen. De ervaringen bij Zuidzorg in Eindhoven kunnen als voorbeeld dienen. Er wordt nu te weinig visie, leiderschap en ondernemerschap getoond met name in de care. Bestuurders moeten de schaarste in de zorg voorblijven en dat kan door het ontwikkelen van een toekomstvisie. Een visie op nieuwe produkten en andere wijzen van zorgverlenen, op mogelijkheden om door slimmer te werken, meer kwaliteit te kunnen leveren met minder mensen. Daarbij moet het innovatief vermogen van de medewerkers beter benut worden en een positief imago actief worden uitgedragen.
Bij zorgverleners zijn innovaties vaak onbekend en dus onbemind. Het delen van kennis over effectieve innovaties kan hieraan een bijdrage leveren. Voor zorgverleners is verbetering van de kwaliteit in de zorg een motivatie voor vernieuwing, efficiency of arbeidsbesparing niet.De Raad pleit er voor om zorgverleners continue bij te scholen op ontwikkelingen in de technologie en zorgvernieuwing. Om de kennis over innovaties bij zorgverleners te vergroten brengt de RVZ bij dit advies een krant uit met verhalen en voorbeelden uit de praktijk van arbeidsbesparende innovaties in de zorg. Deze krant is vooral bedoeld voor bestuurders, verzorgenden en verpleegkundigen in de thuiszorg, de verpleeg- en verzorgingshuizen.
