‘Schrap bevolkingsonderzoek borstkanker en voer screening prostaatkanker in’

Hoogleraar geneeskunde Michael Bretthauer van de Universiteit van Oslo adviseert demissionair minister Ernst Kuipers van Volksgezondheid om afscheid te nemen van het bevolkingsonderzoek naar borstkanker en screening naar prostaatkanker in te voeren. Uit een meta-analyse naar achttien klinische studies van Bretthauer en collega’s blijkt namelijk dat bevolkingsonderzoeken naar bepaalde vormen van kanker (bijna) geen meerwaarde hebben, meldt Skipr. 

De geringe gezondheidswinst die uit de meta-analyse komt, heeft te maken met de vele medische onderzoeken waar mensen met een kwetsbare gezondheid mee te maken krijgen en juist eerder door komen te overlijden. Dan is er bij borstkanker ook nog bij een vijfde van de gevallen sprake van overdiagnose, waardoor vrouwen een ingreep ondergaan die achteraf onnodig blijkt. Ook daardoor sterft een deel van de patiënten. En patiënten met kanker hebben vaak andere ziekten die tot overlijden op korte termijn kunnen leiden.

Bevolkingsonderzoek prostaatkanker

De meta-analyse toont aan dat alleen screening voor bepaalde typen dikke-darmkanker een kleine meerwaarde heeft. Iemands leven wordt er gemiddeld 3,5 maanden door verlengd. Onderzoekers zijn vooral kritisch op de borstkankerscreening die geen enkel effect zou hebben. Daarom adviseert Bretthauer om die screening te schrappen en prostaatkankeronderzoek in te voeren. Screening op prostaatkanker verlengt iemands leven met gemiddeld 37 dagen, net als bij de screening op dikke-darmkanker.

‘Bevolkingsonderzoek spaart geen levens’

Op dit moment zijn er in Nederland drie bevolkingsonderzoeken voor volwassenen: voor darmkanker, borstkanker en baarmoederhalskanker. Kuipers heeft eerder al laten weten positief tegenover invoering van prostaatkankeronderzoek te staan. Kanttekening van Bretthauer is wel dat er bij voorlichting over screening naar kanker niet beweerd wordt dat het levens spaart, “want dat is niet echt waar”. “Screening kan je leven verlengen als je geluk hebt, maar net zo goed verkorten: je wet het niet van tevoren’, zegt hij tegen Skipr. Hij is van mening dat het effect van de screenings verwaarloosbaar is en dat het beter is om medisch personeel dat daarvoor wordt ingezet, elders te plaatsen.

Door: Nationale Zorggids / Johanne Levinsky