Ook na COVID-19 blijft de bloedvoorziening onder druk

In de afgelopen drie maanden zijn opvallend weinig donors naar de bloedbank gegaan om bloed of plasma te doneren. In diezelfde periode meldden zich ook veel minder nieuwe donors aan in stedelijke gebieden. Tegelijkertijd steeg de vraag van ziekenhuizen naar bloedproducten maar liefst 11 procent. Een onderzoek van Sanquin, als verantwoordelijke voor de bloedvoorziening, wijst uit dat donors door corona of griep geveld zijn én dat vermoeidheid een rol speelt na het coronatijdperk. De bloedbank start een actie om voorraadproblemen voor te zijn. Dat meldt Sanquin.   

Corona beïnvloedt het aantal donaties van donors al zo’n twee jaar, in binnen- en buitenland. Sanquins capaciteit was twee jaar lang verlaagd omdat donatiestoelen anderhalve meter uit elkaar moesten geplaatst, en omdat donors terughoudend waren of werden uitgesteld voor donatie vanwege hun gezondheidsklachten.
Ondanks de afschaffing van coronamaatregelen laat 2022 een aanhoudende en uitdagende periode zien voor Sanquin: covid-besmettingen spelen nog steeds een substantiële rol, maar ook griep in de maanden maart en april zorgt ervoor dat meer donors uitgesteld worden van hun donatie en dus niet mogen geven.

Een extra element komt nu in een intern Sanquin-onderzoek naar voren. Aan 250 donors werd gevraagd naar de reden waarom zij niet naar de bloedbank komen na een uitnodiging of waarom zij een afspraak afzeggen. Futloosheid en vermoeidheid in een onzekere tijd werden als argumenten aangegeven en duiden juist op de naweeën van een intense coronaperiode van de donorpopulatie. Een ontwikkeling die ook op andere plekken in de samenleving opduikt, zoals bij scholieren en werknemers, die veel vaker liever thuis blijven.

Meld je aan 

Er is een terugval van inzameling van bloed en plasma speelde wereldwijd. Ook de Belgische Bloedbank sloeg voorgaande weken alarm omdat bloeddonors wegblijven vanwege corona of griep. Nu drukt Sanquin ook op het hart: “Als je als donor bent uitgenodigd, dan rekenen we op je. Kom geven of maak een afspraak. En nieuwe donor: meld u alstublieft aan!”

Niet omdat er niet voldoende bloed is voor de vraag van ziekenhuizen, maar wel om te voorkomen dat we dat punt bereiken. Bloedbank-directeur Daphne Thijssen onderstreept die urgentie: “We hebben alle ziekenhuizen kunnen bevoorraden. Maar we zijn wel alert: deze daling moéten we omkeren, omdat we weten voor hoeveel patiënten een bloed- of plasmaproduct levensreddend is. We vragen de donor nadrukkelijk om een afspraak te maken of gehoor te geven aan hun uitnodiging.”

Datzelfde geldt voor de plasma-inzameling van Sanquin tot dusver, maar liefst 15 procent minder dan verwacht. COVID-19 en griep zorgen er in grote mate voor dat de donorfrequentie lager is dan normaal en dat het aantal plasmadonors met een nieuwe afspraak ook minder is. Daphne Thijssen: “Dat merken patiënten op dit moment niet. Maar het betekent wel dat als Sanquin minder plasma-kilo’s inzamelt dit jaar, Nederland meer afhankelijk wordt van buitenlands plasma. Maar ook daar wordt minder plasma gedoneerd.”

De bloedvoorraad op peil

De Bloedbank zorgt er gedurende het jaar voor dat er voldoende bloed per bloedgroep is om patiënten te helpen. Omdat bloed maar kort houdbaar is, kan er geen grote voorraad worden opgebouwd. Sanquin stemt de bloedvoorraad daarom zo precies mogelijk af op de vraag van ziekenhuizen naar bloed van verschillende bloedgroepen. “We snappen heel goed dat mensen moe zijn van een heel zware periode. Dat is heel goed uit te leggen. Maar de urgentie van voldoende bloed en plasma wordt er niets minder om. Patiënten hebben elke dag bloed- en plasmaproducten nodig. Daarom kunnen we niet zonder de donatie van donors”, aldus Daphne Thijssen-Timmer.

Op korte termijn worden bestaande donors explicieter aangesproken op het belang van hun donatie en de aankomende maanden wordt er landelijk campagne gevoerd om nieuwe donors te werven. Zeker met het oog op een verwachte verdere groeiende vraag naar bloed vanuit ziekenhuizen, die het aantal reguliere operaties na corona weer opschalen. Maar ook met de stijgende vraag naar plasma.

Door: Nationale Zorggids