Omega 3 vetten staan bekend om hun positieve effect op de gezondheid. Wat zijn de beste bronnen van deze vetzuren?
Wat zijn omega 3-vetzuren?
Omega 3-vetzuren zijn onverzadigde vetzuren. Onder deze vetzuren vallen ALA, EPA en DHA. ALA levert een bijdrage aan de normale groei en ontwikkeling van kinderen. Ook helpt dit omega 3-vetzuur het cholesterolniveau gezond te houden.
Van ELA en DHA zijn de volgende wetenschappelijk bewezen gezondheidsvoordelen bekend:
- Dragen bij aan een normale hersenfunctie
- Gunstige werking op het hart
- Ondersteunen een normale bloeddruk
- Hebben een ontstekingsremmende werking
- Helpen om scherp te blijven zien
- Spelen een belangrijke rol in de ontwikkeling van de hersenen van baby’s
- Ondersteunen de visuele ontwikkeling van ongeboren baby’s en zuigelingen tot 1 jaar
Om van de gezondheidsvoordelen voor de ogen, brein en hart te profiteren zou men dagelijks 250 milligram van het omega 3-vetzuur DHA moeten binnenkrijgen. Voor een effect op de bloeddruk en ontstekingen is iedere dag 3 gram EPA en DHA nodig.
Bij baby’s en zuigelingen kan dit effect worden bereikt als de moeder iedere dag 200 milligram DHA binnenkrijgt, naast de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid DHA en EPA.
Verschillende vormen omega 3
Omega 3 vetzuren komen in natuurlijke bronnen als vis, krill en algen voor in de vorm van triglyceriden en fosfolipiden. Dan zijn er ook omega 3-vetzuren in de vorm van ethylesters. Bij deze vorm is de glycerolruggengraat van triglyceriden verwijderd en vervangen door een ethanolverbinding om een hogere dosering van EPA en DHA mogelijk te maken.
De meeste visolie supplementen bestaan uit ethylesters en ook in geneesmiddelen op basis van omega 3 is deze vorm te vinden.
Wat is het verschil tussen de natuurlijke vorm en ethylester?
De natuurlijke triglyceridenvorm van omega 3 lijkt op die van vetten uit voeding. Het lichaam herkent deze vetten daarom gemakkelijk en verteert ze via de alvleesklierlipase.
Om de ethylester vorm van omega 3 te verteren, moet de alvleesklier tien tot vijftig keer harder werken. De ethylbindingen zijn namelijk moeilijker af te breken. Tijdens dit spijsverteringsproces worden ethylbindingen omgezet in triglyceriden. Hierdoor komt de ethanol (alcohol) vrij. Hoewel het om kleine hoeveelheden gaat, is dit uiteraard niet wenselijk.
Onderzoek bij dieren heeft aangetoond dat het vrijkomen van ethanol in de lever en alvleesklier kan leiden tot ernstige orgaanschade.
De opneembaarheid van de natuurlijke triglyceridenvorm is van EPA 68 procent en DHA 57 procent. Ter vergelijking: de opneembaarheid van de ethylestervorm van EPA is 20 procent en DHA 21 procent.
De natuurlijke triglyceridenvorm heeft ook een 40 tot 48 procent hogere biologische beschikbaarheid dan de ethylestervorm. Dat betekent dat het lichaam de natuurlijke vorm van omega 3 beter kan inzetten voor het bereiken van de gunstige effecten op het hart en op andere organen.
De ethylestervorm lijkt zelfs eerder belastend te werken op het hart, zoals blijkt uit Europees onderzoek.
Conclusie
Natuurlijke vormen van omega 3-vetzuren, triglyceriden en fosfolipiden, worden gemakkelijker door het lichaam afgebroken en beter opgenomen dan omega 3-vetzuren in de vorm van ethylesters.
Ook zijn natuurlijke vormen van omega 3 niet belastend voor het lichaam, waar ethylesters dat wel lijken te zijn. Om die redenen hebben natuurlijke bronnen van omega 3 − zoals vette vis en visolie triglyceriden − de voorkeur als het gaat om het ondersteunen van de gezondheid.
Bronnen
Beckermann, B. et al. (1990). Comparative bioavailability of eicosapentaenoic acid and docasahexaenoic acid from triglycerides, free fatty acids and ethyl esters in volunteers. Arzneimittelforschung, 40(6), 700-4.
College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (2023). Verhoogd risico op onregelmatige en snelle hartslag bij gebruik omega-3-vetzuur-ethylestergeneesmiddelen bij hartpatiënten.
Dorenbos, J. (2024). Beste visolie? Met deze 8 producten zit je goed. Geraadpleegd op 17 april 2024 via deze bron.
Dyall, S. C. (2015). Long-chain omega-3 fatty acids and the brain: a review of the independent and shared effects of EPA, DPA and DHA. Frontiers in Aging Neuroscience, 7, 52.
Helland, I. B., et al. (2003). Maternal supplementation with very-long-chain n-3 fatty acids during pregnancy and lactation augments children’s IQ at 4 years of age. Pediatrics, 111(1), e39-e44.
Lawson, L.D. et al. (1988). Human absorption of fish oil fatty acids as triacylglycerols, free acids, or ethyl esters. Biochemical and biophysical research communications, 152(1), 328-35.
Lombardi et al. (2021). Omega-3 fatty acids supplementation and risk of atrial fibrillation: an updated meta-analysis of randomized controlled trials. Eur Heart J Cardiovasc Pharmacother, 7(4), e69-e70.
Simopoulos, A. P. (2002). Omega-3 fatty acids in inflammation and autoimmune diseases. Journal of the American College of Nutrition, 21(6), 495-505.
Yang, L. Y. et al. (1990). Lipolysis of menhaden oil triacylglycerols and the corresponding fatty acid alkyl esters by pancreatic lipase in vitro: a reexamination. Journal of lipid research, 31(1), 137-47.
Yan, J. et al. (2022). The most important safety risk of fish oil from the latest meta-analysis?, European Journal of Preventive Cardiology, 29, 1.
Yuan, G.J. et al. (2006). Expression and activity of inducible nitric oxide synthase and endothelial nitric oxide synthase correlate with ethanol-induced liver injury. World journal of gastroenterology,12, 2375-2381.