Doel en methode van het onderzoek

De onderzoekers beoogden met het onderzoek betrouwbare gegevens te verkrijgen die gezondheidsautoriteiten in staat stellen om aanbevelingen voor vitamine D-suppletie opnieuw te evalueren.

Om te komen tot hun bevindingen analyseerden de wetenschappers de resultaten van 49 Europese placebo-gecontroleerde klinische onderzoeken. Deze studies gingen het effect na van vitamine D-suppletie op de bloedwaarden van gezonde volwassenen.

De wetenschappers namen een serum 25-hydroxyvitamine D-waarde van minimaal 50 nmol/l als uitgangspunt voor een optimale vitamine D-status. Dit komt overeen met de ondergrens die de Gezondheidsraad hanteert voor vrouwen vanaf 50 jaar en mannen vanaf 70 jaar. Voor andere leeftijdsgroepen hanteert de Gezondheid een ondergrens van 30 nmol/l.

Met behulp van random-effects modellen werden de 25-hydroxyvitamine D-spiegels verhoogd met 36,28 nmol/l in de vitamine D-groep vergeleken met de placebogroep. De relatieve serumverhoging was 1,77 nmol/l per 2,5 microgram vitamine D per dag.

Met name de relatieve serum 25-hydroxyvitamine D-toename werd beïnvloed door verschillende factoren. Eén daarvan was de dosering en de serum 25-(OH)D-basisconcentratie. De toename verminderde met toenemende vitamine D-doses en met toenemende serum basisniveaus.

Ook leeftijd blijkt een rol te spelen bij de snelheid waarmee de vitamine D-status toeneemt. Bij mensen vanaf 60 jaar vonden de onderzoekers dat de vitamine D-status sneller toeneemt voor elke 2,5 microgram vitamine D, vergeleken met jongere mensen.

Conclusie van het onderzoek

Na het bestuderen van de studies kwamen de onderzoekers tot een opvallende conclusie. Dagelijkse suppletie met 25 microgram vitamine D is nodig om bij 95 procent van alle Europese volwassenen tot 60 jaar een vitamine D-status 25-hydroxyvitamine D-waarde van minimaal 50 nmol/L te bereiken.

Voor mensen vanaf 60 jaar tonen de uitkomsten van dit onderzoek een lagere dagelijks benodigde hoeveelheid vitamine D aan. De onderzoekers vonden dat 15 microgram vitamine D per dag voor deze leeftijdsgroep voldoende is voor een 25-(OH)D-waarde van minimaal 50 nmol/l.

Wat betekent dit voor de huidige adviezen?

De suppletieadviezen van de Nederlandse Gezondheidsraad wijken af van de resultaten uit de meta-analyse van 49 klinische studies. Op basis van dit onderzoek hebben volwassenen tot 60 jaar meer en ouderen juist minder vitamine D nodig dan de huidige adviezen voorschrijven.

Dat volwassenen tot 60 jaar meer vitamine D nodig hebben dan de Gezondheidsraad adviseert, kan verklaard worden door het feit dat het onderzoek uitgaat van een hogere ondergrens vitamine D in het bloed.

Bij de vaststelling van suppletieadviezen hanteert de Gezondheidsraad voor volwassen vrouwen tot 50 jaar en volwassen mannen tot 70 jaar momenteel een algemene ondergrens van 30 nmol/l 25-hydroxyvitamine D.

Nu staan de onderzoekers die de meta-analyse uitvoerden niet alleen wat betreft het uitgangspunt van een hogere optimale vitamine D status voor volwassenen tot 60 jaar. Ook de uitkomsten van het onderzoek zijn al eerder naar voren gekomen in diverse andere studies.

Dat ouderen een lagere vitamine D-dosering nodig hebben dan voorheen gedacht, is wel nieuw. Uit de meta-analyse kwam niet naar voren welke factoren hieraan ten grondslag liggen. Hiernaar is aanvullend onderzoek nodig.

Bronnen:

Knijn, S. (zD.). Vitamine D: alles wat je moet weten. Geraadpleegd op 19 januari 2024 van https://www.nutribites.nl/vitamine-d/

Rupprecht, M. et al. (2023). Meta-Analysis of European Clinical Trials Characterizing the Healthy-Adult Serum 25-hydroxyvitamin D Response to Vitamin D Supplementation. Nutrients, 15(18), 3986.

Wielders, J.P.M. et al (2010). Nieuw licht op vitamine D. Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 154, A1810.

Ekwaru, J. P., et al. (2014). The importance of body weight for the dose response relationship of oral vitamin D supplementation and serum 25-hydroxyvitamin D in healthy volunteers. PloS One, 9(11), e111265.

Zittermann, A., et al. (2014). Vitamin D supplementation, body weight and human serum 25-hydroxyvitamin D response: a systematic review. European Journal of Nutrition, 53(2), 367-374.

Gallagher, J. C., et al. (2012). Dose response to vitamin D supplementation in postmenopausal women: a randomized trial. Annals of Internal Medicine, 156(6), 425-437.

Talwar, S. A., et al. (2007). Dose response to vitamin D supplementation among postmenopausal African American women. The American Journal of Clinical Nutrition, 86(6), 1657-1662.