Michel en Evelien waren meer dan tien jaar bij elkaar. Hij heeft haar daarom ook uit liefde geholpen. "Ik mis Evelien vreselijk", vertelt Michel. De laatste vijf jaar was hij ook haar mantelzorger, waarbij ze volledig afhankelijk was van hem. "Alles wat ze zag of hoorde had een lichamelijke uitwerking. Ze was altijd duizelig en kon niet meer lopen. Zelfs niet meer kruipen. Ze kon niet meer opstaan, niet naar de wc, niet meer bewegen."

In 2011 begonnen de klachten met duizeligheid en klachten van vermoeidheid. Uiteindelijk eindigde ze in een donkere kamer met constante bedrust, waarbij ze licht en geluid niet langer kon verdragen.

Meerdere onderzoeken

Vanaf 2015 zat Evelien volledig thuis. Na meerdere medisch specialisten te hebben gezien, die allen geen antwoord hadden, kwam het stel uit bij een gespecialiseerde arts die Lyme vermoedde. De dokter liet haar bloed analyseren door een specialist in Duitsland, waar meer expertise is over de ziekte van Lyme. "Die concludeerde dat met haar bloedwaardes het zeer waarschijnlijk Lyme was." Helaas geldt een Duits medisch rapport niet in Nederland.

Geen verbetering

In de jaren die volgden probeerde ze haar levenskwaliteit te verbeteren door middel van onderzoeken, specialisten en fysiotherapie. Dit mocht helaas niet baten. "Het was vreselijk. Ze lag op bed en kwam er niet meer vanaf. Ik verschoonde haar met een emmertje. Ze was door een ondergrens geschoten, zei ze, de grens van een menswaardig leven."

Daarom wilde Evelien haar leven beëindigen, alleen was dit ook weer een moeilijke opgave. Haar huisarts kon geen euthanasie aanbieden door een gebrekkige diagnose en het expertisecentrum voor euthanasie had een patiëntenstop.

Uiteindelijk heeft Michel haar geholpen. "Vanuit liefde en toewijding heb ik haar geholpen. Ik wilde het ook liever niet, maar er was gewoon geen andere keuze. Evelien smeekte om te mogen gaan." Het was een langzaam proces, vertelt Michel. "Je houdt van elkaar, eigenlijk wil je dit niet. Maar er was gewoon geen andere optie meer."

Om Michel van mogelijke schuld te ontzien hebben ze samen bewijzen gemaakt waarin stond dat Evelien vrijwillig voor de dood koos. Zo had ze geschreven dat ze haar leven vrijwillig had beëindigd vanwege ondraaglijke pijnen. Ook had ze samen met Michel een video gemaakt om nogmaals vast te leggen dat hij haar expliciet niet hielp.

Arts en politie gebeld

Het uur erna belde Michel de arts en de politie, waarna hij zich moest melden op het politiebureau. Tijdens zijn verhoor was hij volledig transparant over wat er gebeurd is. Toch kreeg hij enkele maanden later een brief waarin stond dat hij zich schuldig gemaakt had aan een strafbaar feit. Voor hulp bij zelfdoding eiste het OM een voorwaardelijke straf van negen maanden met een proeftijd van twee jaar. Michel werd uiteindelijk veroordeeld voor hulp bij zelfdoding, en het regelen van de middelen voor de zelfdoding. Uiteindelijk kreeg hij maar drie van de negen maanden voorwaardelijk.

In zijn verklaring in de rechtszaal verteld Michel dat hij geen spijt heeft dat hij Evelien heeft geholpen. "Het kon gewoon niet anders, maar ik zou het niet nog een keer doen."

Erbij neergelegd

Michel wist wat er zou kunnen gebeuren. "Ik heb de wet overtreden en heb dat meteen bekend. Het maakte me op dat moment niet uit waar ik moest rouwen: tussen de vier muren van een cel, of in mijn eigen kamer. Het enige wat ik me nu afvraag is wat het effect is van een strafblad als ik een andere baan wil, of een hypotheek."

Het liefst wil hij dat de Nederlandse wet rondom euthanasie anders was en dat Evelien met professionele hulp waardig was geholpen "Maar dit is zoals het is gegaan. Dat ik mijn verhaal vertel, is een eerbetoon aan Evelien. Ik hoop dat mensen niet te hard oordelen, maar trek je eigen conclusie maar."

Door: Nationale Zorggids