Op het internet doen veel broodje-aapverhalen en hardnekkige mythes de ronde. Hierdoor ontstaat er veel onduidelijkheid. Wat is wel waar en wat niet? In de rubriek Feit of fictie onderzoeken we of een bepaalde claim een feit of een fabeltje is. Dit keer: “Van te veel wortels eten, word je oranje”.
Veel mensen denken dat je oranje wordt als je te veel wortels eet. Waarop is deze claim gebaseerd? Is dit een voedselmythe of zit er een kern van waarheid in?
Carotenemie
Wortels bevatten, net als andere oranje voedingsmiddelen zoals zoete aardappelen en pompoenen, de antioxidant bètacaroteen. Als je te veel bètacaroteen in je bloed hebt en oranje wordt, lijd je aan carotemie. Dit is een oranje verkleuring van de buitenste laag van de huid door een teveel aan bètacaroteen in de voeding. In theorie kún je dus oranje worden als je te veel wortels eet. Maar hoeveel wortels moet je eten om daadwerkelijk oranje te worden?
Hoeveel wortelen moet je eten om oranje te worden?
Als je een paar weken achter elkaar tussen de 20 en de 50 milligram bètacaroteen binnenkrijgt, is de kans groot dat je huid oranje uitslaat. De meeste mensen worden oranje als ze een tijd lang elke dag 30 milligram bètacaroteen binnenkrijgen. Dit komt overeen met vijf flinke wortels, ongeveer 300-400 gram.
Vitamine A
Het lichaam maakt zelf vitamine A uit carotenoïden. Het is namelijk een zogeheten provitamine. Bètacaroteen, de stof in wortels die je oranje maakt als je er te veel van eet, behoort tot deze carotenoïden. Te veel vitamine A is schadelijk. Dit leidt tot hoofdpijn, misselijkheid en afwijkingen aan de ogen en de huid.
Gevaarlijk?
Dit ontstaat echter niet door carotenoïden, maar door dierlijke bronnen van vitamine A, zoals lever, en supplementen. Uit groenten neemt het lichaam maar ongeveer 10 procent van de carotenoïden op. Om een teveel aan carotenoïden te voorkomen, slaat het lichaam dit op in de vetten onder de huid. Daardoor ontstaat er geen overschot aan vitamine A, maar je wordt er wel oranje van.
Handpalmen
Carotenemie is vooral zichtbaar op de handpalmen. Die zijn dan oranje. Carotenemie is niet schadelijk en je komt er makkelijk van af door minder wortels, papaja en zoete aardappelen te eten.
Conclusie
Word je dus oranje als je te veel wortels eet? Ja. Als je een echte wortelliefhebber bent, is het best mogelijk dat je op den duur oranje wordt. Is dat erg? Nee, het is niet schadelijk. Doe een tijdje rustig aan met wortels en het trekt weer weg. Pas wel op met dierlijke of synthetische bronnen van vitamine A.
Lees ook: “Van zonnebrandcrème krijg je huidkanker”.
Door: Nationale Zorggids / Æde de Jong
Bronnen: Voedingscentrum, Quest
