Slimme software kan tijdens een endoscopie de vroege tekenen herkennen van slokdarmkanker bij patiënten met een zogenoemde ‘Barrett-slokdarm’. Dit blijkt uit onderzoek van Amsterdam UMC, de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) en het Catharina Ziekenhuis uit Eindhoven. Mensen met reflux kunnen afwijkend weefsel in hun slokdarm ontwikkelen door irritatie van het maagzuur. Zo’n Barrett-slokdarm is één van de belangrijkste risicofactoren voor slokdarmkanker in de Westerse wereld. Dit meldt het Catharina Ziekenhuis.
De vroegste stadia van slokdarmkanker zijn moeilijk op te sporen; slechts een handvol medisch specialisten in Nederland heeft daarin ruime ervaring. “Daarom missen artsen soms beginnende kanker, die nog gemakkelijk te behandelen is. Bij kanker in een gevorderd stadium is de vijfjaarsoverlevingskans minder dan vijftig procent”, legt professor dr. Jacques Bergman van het Amsterdam UMC uit. “Het is dus zaak om de beginnende kanker direct op te sporen.”
Rode markering
In de publicatie over de techniek beschrijven de onderzoekers de validatie van het computeralgoritme - ontwikkeld aan de TU/e door onderzoekers ir. Joost van der Putten en dr. ir Fons van der Sommen - dat is getraind met honderdduizenden endoscopiebeelden, waaronder beelden van de zogenoemde Barrett-slokdarm. Uit het onderzoek blijkt dat het systeem overtuigend beter scoort dan 53 internationale endoscopisten, die de beelden op het oog beoordelen. “Het systeem haalt een score van 90 procent”, zegt van der Sommen.
Het nieuwe computeralgoritme is getest bij patiënten in het Amsterdam UMC en het Catharina-ziekenhuis in Eindhoven. “Ons systeem ‘kijkt’ live mee tijdens een endoscopie in de slokdarm. Het algoritme geeft op een beeldscherm een rode markering bij een verdachte plek. De arts kan dan handelen door het verdachte gebied nader te inspecteren en bijvoorbeeld een biopt te nemen”, aldus Van der Sommen.
Sneller leren en herkennen
De software wordt nu verder getest. De verwachting is dat het programma over twee jaar beschikbaar komt voor alle MDL-artsen in Nederland. ”De computer gaat MDL-artsen, die maar enkele patiënten per jaar met een Barrett-slokdarm zien, ondersteunen bij het herkennen van deze vroegste vorm van slokdarmkanker. Dit bespaart patiënten later een zware operatieve ingreep waarbij een deel van slokdarm wordt verwijderd. Dat is bij late ontdekking vaak onontkoombaar”, aldus Schoon. Bergman vult aan: “Behandeling van vroege kanker is veel minder ingrijpend voor patiënten en vele malen goedkoper.”
Door: Nationale Zorggids
