Een klein aantal niet-universitaire ziekenhuizen richt zich naast algemene zorg op zeer specialistische zorg en wetenschappelijk onderzoek. Dit wordt niet regulier bekostigd. Het ZonMw-programma TopZorg, dat drie van deze ziekenhuizen tijdelijk extra budget heeft toegekend, laat zien dat het maatschappelijke meerwaarde heeft zeer specialistische zorg en onderzoek ook buiten universitaire ziekenhuizen te bekostigen. Dat concluderen onderzoekers van Erasmus School of Health Policy & Management.
TopZorg is een experiment waarin drie niet-umc’s, het St. Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein, het ETZ in Tilburg en Het Oogziekenhuis Rotterdam, in de periode 2014-2018 28,8 miljoen euro hebben gekregen voor de combinatie van zeer specialistische zorg en wetenschappelijk onderzoek op een aantal specifieke domeinen. Universitair Medische Centra ontvangen voor deze taken de beschikbaarheidbijdrage academische zorg; voor niet-umc’s bestaat die bekostiging niet. Het doel van het experiment TopZorg was om inzichtelijk te maken of het ‘maatschappelijke meerwaarde’ heeft zeer specialistische zorg en wetenschappelijk onderzoek ook structureel in niet-umc’s te bekostigen.
Meerwaarde voor zorg, onderzoek én samenwerking
Uit de evaluatie van Erasmus blijkt dat TopZorg maatschappelijke meerwaarde heeft. De drie ziekenhuizen vervullen een belangrijke rol in de complexe patiëntenzorg in het long- en, hartdomein (St. Antonius Ziekenhuis), het neuro- en traumadomein (ETZ) en het oogdomein (Het Oogziekenhuis). Het experiment heeft positieve effecten op de patiëntenzorg, het wetenschappelijk onderzoek, de kwaliteit van de infrastructuur (zoals apparatuur en software) en de samenwerking met umc’s en andere instellingen.
Smeerolie voor niet vergoede zorg
Het experiment heeft gewerkt als ‘smeerolie’ voor zeer specialistische zorg en wetenschappelijk onderzoek die niet op een andere manier kunnen worden bekostigd. Daarbij blijkt dat het geld het meest effectief is besteed op de plekken die al een historie hebben in het leveren van deze zorg en onderzoek. ESHPM adviseert het Ministerie van volksgezondheid en ZonMw om de inzichten mee te nemen bij het inrichten van het vervolg.
Vervolg programma TopZorg
Het Ministerie van volksgezondheid heeft intussen besloten tot een vervolg op TopZorg. Alle niet-umc’s in Nederland die specifieke zorgfuncties op zeer hoog niveau uitvoeren en deze functie willen versterken, kunnen daarvoor een aanvraag indienen.
Door: Redactie Nationale Zorggids
