Gisteren maakte het RIVM bekend dat vorig jaar zeker 27.000 mensen de ziekte van Lyme hebben opgelopen. Dat zijn er tweeduizend meer dan in 2014. De Volkskrant en Trouw vragen zich af: waarom is hier nog geen vaccin voor? Nu blijkt er in het verleden een vaccin te zijn geweest, maar deze werd na klachten van patiënten van de markt gehaald. In 2014 testte medicijnproducent Baxter een nieuw vaccin dat uiteindelijk veilig en effectief bleek. Dit Lyme-vaccin is echter nooit op de markt gekomen. Dat melden Trouw en de Volkskrant.
In 1998 kwam het tot nu toe enige vaccin voor de ziekte van Lyme op de markt. Dit vaccin bestond uit een eiwit (OspA) van de Borreliabacterie, de bacterie die Lyme veroorzaakt. Ondanks dat 80 procent van de infecties werd voorkomen met dit vaccin, werd deze in 2002 alsnog van de markt gehaald omdat het een twee grote bijwerkingen had: pijn aan de gewrichten en vermoeidheid. Symptomen die zich ook uiten binnen de ziekte van Lyme.
Trouw meldt nu dat een Oostenrijkse vaccin-ontwikkelaar bezig is met het testen van een nieuw Lyme-vaccin. Een vaccin dat overeenkomsten vertoont met het eerder verbannen vaccin. Er zit namelijk wederom OspA in, maar ditmaal zijn alle zes de soorten bacteriën erin meegenomen en zouden er geen nare bijwerkingen moeten zijn. Nederlandse hoogleraar Joppe Hovius denkt echter dat de kans groot is dat er in de nabije toekomst ook vaccins worden ontwikkeld zonder OspA. “Inmiddels is veel meer bekend over de ingewikkelde levenscyclus van de bacterie. OspA is toch een ontdekking van de vorige eeuw”, aldus Hovius. Er zijn meer eiwiten waarmee wetenschappers rekening kunnen houden bij het ontwikkelen van het vaccin, bijvoorbeeld OspC.
Hovius is onderzoeksleider van een groot Europees project dat zich niet richt op de bacterie, maar op de teek als geheel. “We zitten nog in de ontdekkingsfase. Als je nu het lab binnenloopt, zie je ons teken ontleden en proeven doen op zoek naar kandidaten om het vaccin mee te maken, bijvoorbeeld eiwitten uit tekenspeeksel.” Het te ontwikkelen vaccin moet de mens immuun maken voor teken. Bij dieren komt dit al regelmatig voor en bewoners van Block Island in Rhode Island krijgen minder vaak de ziekte van Lyme omdat ze vermoedelijk hypersensitief zijn doordat ze eerder zijn gebeten.
Nu is het eerst zaak om een geschikt eiwit te vinden voor dat vaccin. Zodra deze gevonden is, moet er getest worden op grote groepen mensen. Maar voordat dat gebeurt moetn de onderzoekers bedenken op wie ze gaam testen: de algemene bevolking, of enkel op risicogroepen zoals kinderen en natuurliefhebbers?
Door: Redactie Nationale Zorggids
