KWF-subsidie voor onderzoek naar galwegkanker

Dr. Monique Verstegen, stamcelbioloog in het Erasmus MC Transplantatie Instituut, krijgt subsidie van KWF voor haar onderzoek naar de chemo-resistentie van galwegkanker. “We willen het schild om de tumor uitschakelen.”

Verstegen gaat onderzoeken waarom galwegkanker vaak niet reageert op chemotherapie. Het is mogelijk dat de tumorcellen worden beschermd door eiwitten die er als een schild omheen liggen en zo de chemotherapie tegen houden.

Galwegkanker is een vorm van leverkanker waarbij de tumor zowel binnen als buiten de lever kan ontstaan. In Nederland krijgen jaarlijks zo’n 400 mensen deze diagnose.

Ongevoelig voor chemotherapie

Galwegkanker wordt meestal pas laat ontdekt, omdat er pas laat klachten ontstaan die bovendien weinig ernstig lijken. Daardoor is genezende chirurgische behandeling waaronder verwijdering van de tumor vaak niet meer mogelijk. Er rest dan niks anders dan palliatieve behandeling met chemotherapie. Helaas is dit weinig effectief door ongevoeligheid van de tumor voor de chemotherapie.

De tumor lijkt onder andere te worden beschermd tegen chemotherapie door een dicht netwerk van eiwitten (extracellulaire matrixcellen, ECM) om de cel heen. Ook zijn kankerstamcellen die aanwezig zijn in de tumor vaak ongevoelig voor behandeling. Deze stamcellen ontvangen signalen van naburige cellen (fibroblasten), en zorgen zo voor een continue aanvoer van nieuwe tumorcellen.

3D kweek

Verstegen gaat, samen met partners prof.dr. Gijsje Koenderink (TU Delft) en dr. Yvonne Vercoulen (UMCU), 3-dimensionale celkweeksystemen gebruiken om de reactie van galwegtumoren op chemotherapie te bestuderen. Verstegen: “Met nieuwe 3D celkweektechnieken kan de tumor voor een deel worden nagebootst, maar kunnen we nog geen interacties met andere cellen of weefselcomponenten bestuderen. De samenstelling van galwegtumoren is zeer complex. Naast tumorcellen zijn er ook andere celtypen zoals fibroblasten, endotheelcellen en immuuncellen aanwezig.”

Bovendien zorgen ECM-eiwitten voor een zeer dichte en stijve omgeving van de tumor. Het is bekend dat deze tumoromgeving een grote rol speelt bij de ontwikkeling, de progressie en metastasering van tumoren, en ook een belangrijke factor is bij de resistentie voor behandeling. Het is daarom van groot belang om deze cellen in kaart te brengen en de interactie met elkaar en met de ECM-eiwitten te bestuderen. Hiermee wordt het mogelijk nieuwe behandelingen te ontwikkelen die het afzetten en remodelleren van ECM-eiwitten beïnvloeden.

Verwachte uitkomsten

Uiteindelijk kan dit nieuwe tumormodel gebruikt worden om mogelijke behandelmethodes te testen, bijvoorbeeld specifiek gericht op het afbreken van ECM-eiwitten. Verstegen: “We willen het schild om de tumor uitschakelen om chemotherapie in de tumor te krijgen. Dit is uitermate belangrijk gezien het feit er op dit moment alleen palliatieve behandeling voor galwegkanker mogelijk is en door chemo-resistentie deze patiënten een zeer slechte prognose hebben.”

Door: Nationale Zorggids