Nierfalen is een veel voorkomende chronische niet-overdraagbare aandoening. Ruim 6.200 patiënten in Nederland en wereldwijd ongeveer 4 miljoen ondergaan een dialysebehandeling. Dialyse is een behandeling die afvalstoffen en vocht uit het bloed verwijdert en op die manier de functie van de nieren gedeeltelijk overneemt. Hemodialyse is de meest gebruikte dialysemethode, deze werd eind 2021 bij 80% van de patiënten ingezet. Ondanks deze behandeling overlijdt elk jaar toch ongeveer 10 procent van de behandelde patiënten. Daarmee is nierfalen net zo’n ernstige aandoening als bepaalde vormen van hart- en vaatziekten. 

Verminderde kans op overlijden 

Uit Europees onderzoek blijkt nu dat een relatief nieuwe dialysemethode, hemodiafiltratie, een betere behandeling is voor patiënten met nierfalen dan hemodialyse. Met deze dialysebehandeling neemt de kans op overlijden met 23 procent af ten opzichte van de gebruikelijke hemodialyse behandeling. Hemodiafiltratie is een aangepaste vorm van hemodialyse waarbij de afvalstoffen naast diffusie ook via een drukverschil gefilterd worden. Dit zorgt ervoor dat hemodiafiltratie meer afvalstoffen verwijdert dan hemodialyse. Uit de beschikbare gegevens blijkt dat het voordeel van hemodiafiltratie afhangt van de behandelingsdosis. Eerdere studies konden geen uitsluitsel geven over de vraag of een hoge dosis hemodiafiltratie enig voordeel biedt.  

Voordelen van hemodiafiltratie 

Hoog gedoseerde hemodiafiltratie biedt nierpatiënten een grotere kans op overleving. “Deze dialysebehandeling heeft dezelfde frequentie en tijdsduur als hemodialyse, namelijk driemaal per week 4 tot 5 uur”, licht Peter Blankestijn toe. “Het is in de praktijk daarom makkelijk toe te passen. De resultaten van ons onderzoek zijn een belangrijke stap voorwaarts in de behandeling van patiënten met nierfalen. Naar verwachting zal hemodiafiltratie wereldwijd vanaf nu veel uitgebreider toegepast gaan worden. Wellicht zal het de hemodialyse gaan vervangen als de standaard.” 

Peter Blankestijn: “Het doel van dit onderzoek was om te onderzoeken of het consequent toedienen van een hoge doses in hemodiafiltratie daadwerkelijk een gunstig effect heeft op de behandeling.” Het CONVINCE-onderzoek heeft in een gerandomiseerd-gecontroleerde trial het gebruik van hoog gedoseerde hemodiafiltratie vergeleken met hemodialyse bij patiënten met nierfalen. 1360 patiënten met nierfalen werden willekeurig toegewezen aan een hoog gedoseerde hemodiafiltratie of hemodialyse. Vervolgens werd de kans op overlijden tussen beide behandelgroepen vergeleken. De hoge dosering kon in veruit de meeste patiënten worden bereikt. Dit onderzoek en ook eerdere studies gaven geen aanleiding tot bezorgdheid over de veiligheid van hemodiafiltratie als behandeling. 

Europese samenwerking 

Het onderzoek CONVINCE is uitgevoerd met acht partners in 61 centra in 8 Europese landen. Betrokken zijn geweest de afdelingen Nefrologie & Hypertensie, en het Julius Centrum van het UMC Utrecht, Julius Clinical, University College London, George Institute (Imperial College London), Universiteit van Bari, Charité instituut van de Freie Universität in Berlijn en drie grote internationale dialysenetwerken. 

CONVINCE is ondersteund door de Europese Commissie Research & Innovation, Horizon 2020, Call H2020-SC1-2016-2017 onder het onderwerp SC1-PM-10-2017: Comparing the effectiveness of existing healthcare interventions in the adult population (grant no 754803-2).