Verzekerde Nederlanders kennen een verplicht eigen risico waarbij ze in 2020 de eerste 385 euro van hun zorgkosten uit eigen zak moeten betalen. Het doel van het eigen risico is om verzekerden bewust te maken van de zorgkosten door deze deels bij henzelf te leggen. Aan het eigen risico kleven nogal wat nadelen, die door Minke Remmerswaal van Tilburg University zijn onderzocht. Ze toont aan dat andere vormen van eigen betalingen, zoals een verschoven of procentueel eigen risico effectiever zijn. Dit meldt Tilburg University.
Een nadeel van het verplicht eigen risico is dat mensen die chronisch ziek zijn of mensen die elk jaar zorg nodig hebben, doorgaans elk jaar het verplicht eigen risico volmaken en 385 euro moeten betalen. Gezonde mensen betalen vaker niets of weinig uit eigen zak, omdat ze geen of weinig zorg nodig hebben. Gezonde mensen zullen er ook vaker voor kiezen het eigen risico te verhogen, waardoor de premie die ze betalen omlaag gaat.
Uitruil tussen effecten
Zo ontstaat er een zekere uitruil tussen de effecten van een verplicht eigen risico: een hoger eigen risico kan leiden tot een lagere zorgpremie, maar daardoor betalen mensen die chronisch ziek zijn en mensen die elk jaar zorg nodig hebben met hoge zorgkosten ook meer uit eigen zak omdat ze toch het eigen risico volmaken. Remmerswaal heeft in haar onderzoek aangetoond dat andere vormen van eigen betalingen, namelijk verschoven of procentueel eigen risico, die uitruil verbeteren. Deze vormen van eigen betalingen hebben hetzelfde (of een groter) remmend effect op de zorguitgaven én mensen hoeven minder uit eigen zak te betalen.
Bij een verschoven eigen risico wordt het startpunt van het eigen risico verschoven van 0 euro naar 400 euro. Uit haar onderzoek bleek dat voor de onderzochte populatie de gemiddelde afname van zorguitgaven 4 procent was en dat de eigen betaling met 47 procent afnam ten opzichte van een gewoon eigen risico van 300 euro. Ook een procentueel eigen risico, waarbij verzekerden een percentage van de zorgkosten uit eigen zak betalen, is efficiënter dan een standaard eigen risico. De uitkomsten van het model laten zien dat deze alternatieve vormen van eigen betalingen in de Nederlandse Zorgverzekeringswet effectiever zijn dan een gewoon eigen risico in het afremmen van zorggebruik en zorgkosten.
Door: Nationale Zorggids
