Medezeggenschap van cliënten in de zorg wordt steeds informeler, de traditionele cliëntenraden moeten daarom een brug slaan naar dit informele zorgoverleg. Dit concludeert het Verwey-Jonker Instituut na een onderzoek naar de wijze waarop in de praktijk vorm en inhoud wordt gegeven aan medezeggenschap van cliënten. Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
Traditioneel behartigen formele cliëntenraden de collectieve belangen van cliënten in de zorg. Zij adviseren de zorgaanbieder gevraagd en ongevraagd over de kwaliteit en veiligheid van de zorg, de informatievoorziening en bejegening. In de meeste gevallen tot tevredenheid van alle betrokkenen, maar in andere gevallen verloopt dit overleg moeizamer. De laatste jaren ontstaan er ook allerlei vormen van informeel overleg tussen individuele cliënten, hun familie, medewerkers en leidinggevenden van zorginstellingen. Zij bespreken gezamenlijk de kwaliteit van de individuele zorg en in welke mate die aansluit op de behoeften en mogelijkheden van de cliënt.
Dat het informele overleg steeds belangrijker wordt, heeft te maken met de maatschappelijke ontwikkeling waarbij waarde wordt gehecht aan persoonlijke autonomie en zeggenschap over zorg en eigen leven. Binnen het informele overleg kunnen cliënten op meer gelijkwaardige basis invloed uitoefenen. Ook voor zorgverleners biedt het kansen om de kwaliteit van de zorg te vergroten en beter af stemmen op de wensen van de cliënt. "De opgave voor de nabije toekomst is om deze vormen van overleg te verbinden", zegt onderzoeker Arnt Mein. "Hierdoor kunnen zij elkaar versterken en kan de cliënt meer invloed uitoefenen op zijn zorg."
De formele regeling voor medezeggenschap in de zorg (de Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen) dateert van 1996. Veranderingen in de zorg en de samenleving waren voor het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport aanleiding na te gaan in hoeverre de huidige regeling nog aansluit op de wijze waarop partijen de medezeggenschap in de zorg willen organiseren.
© Nationale Zorggids
