De zaak tegen Jansen is zo omvangrijk dat de Almelose rechtbank er vijftien zittingsdagen voor heeft uitgetrokken. De oud-specialist van het Medisch Spectrum Twente (MST) in Enschede staat terecht voor het stellen van verkeerde diagnoses als alzheimer, MS en parkinson, het onnodig voorschrijven van zware medicijnen, het stelen en vervalsen van receptenbriefjes en voor de verduistering van 88 duizend euro.

De impact op de patiënten van Jansen, die jarenlang de naam Jansen Steur voerde, was in sommige gevallen enorm. Een patiënte pleegde zelfmoord nadat ze met Jansen een slechtnieuwsgesprek had gehad. Haar zaak maakt deel uit van het proces dat de ex-arts te wachten staat.

De praktijken waarvoor Jansen strafrechtelijk wordt vervolgd zouden hebben plaatsgevonden tussen 1997 en 2004. Het Openbaar Ministerie selecteerde negen zaken uit het totaal van ongeveer veertig oud-patiënten die met hun verhaal sinds 2009 naar justitie stapten. Wordt Jansen veroordeeld, dan dreigt een celstraf die kan oplopen tot twaalf jaar.

De tuchtzaak in Zwolle werd aangespannen namens vijf oud-patiënten van Jansen aangespannen door de Hengelose letselschade-expert Yme Drost, die zelf ook slechte ervaringen heeft met de arts. Vanwege de verjaringstermijn van tien jaar gaat de tuchtprocedure om zaken die speelden in 2003.

Jansen vloog eind dat jaar de laan uit bij het ziekenhuis waar hij sinds 1978 werkte toen zijn medicijnverslaving aan het licht kwam. Drost wil met de tuchtzaak voorkomen dat de 68-jarige Jansen ooit nog ergens aan de slag kan als arts.

Uit onderzoek bleek jaren na het ontslag van Jansen dat het bestuur van het MST het gebrekkige functioneren van de toen al omstreden neuroloog onvoldoende had aangepakt. Dit maakte de weg vrij voor een reeks aan claims van oud-patiënten, van wie er zich meer dan tweehonderd meldden bij Drost. Uit verder onderzoek bleek dat ook de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) had gefaald.

Jansen liet zich enkele jaren geleden uitschrijven als arts. In ruil daarvoor zou de inspectie geen tuchtzaak tegen hem beginnen. Begin dit jaar bleek dat de neuroloog desondanks toch weer aan de slag was gegaan, maar dan in Duitsland. Daar overleed een 78-jarige patiënte die na een ruggenprik van Jansen verlamd was geraakt. De Duitse justitie onderzoekt deze zaak.

Jansen schuwde de afgelopen jaren de media. Maandag doorbrak hij het stilzwijgen in een vraaggesprek met NRC Handelsblad. Daaruit bleek dat hij zowel bij de tuchtzaak als bij de strafzaak aanwezig zal zijn. "Ik wil mijn gezicht laten zien, verantwoording afleggen en zelf antwoord geven op vragen die er zijn."

Volgens zijn advocaat Frank van Gaal zijn er veel argumenten om te zeggen dat diagnoses zorgvuldig tot stand zijn gekomen. Het is volgens hem nog maar de vraag in hoeverre Jansen verwijtbaar en onzorgvuldig handelde, zo zei hij in de krant. Ook is het maar de vraag of hij meer fouten maakte dan anderen.

Over de overige feiten die Jansen ten laste worden gelegd ziet het er volgens Van Gaal somberder uit voor zijn cliënt. "Maar die diefstal, verduistering en valsheid in geschrifte - dat wordt een zware dobber. Daarvan kan ik niet zeggen: dat is niet gebeurd."

Behalve de tuchtzaak en de strafzaak tegen Jansen dienen later in november ook tuchtzaken tegen oud-bestuurders van het ziekenhuis - onder wie Herre Kingma, tevens oud-topman van de IGZ - en inspecteurs van de IGZ. In de drie tuchtzaken moet steeds binnen twee maanden uitspraak worden gedaan.

In de strafzaak moet begin december duidelijk worden welke straf het Openbaar Ministerie gepast vindt. De uitspraak laat naar het zich laat aanzien op zich wachten tot februari. Daarna kan zowel justitie als Jansen nog in hoger beroep gaan.